Η Κύπρος

Η Κύπρος

Κοινωνική Πολιτική

H Κυβέρνηση της Κύπρου, αναγνωρίζοντας το μεγάλο ρόλο που διαδραματίζει η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών στην εξύψωση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού, έχει εφαρμόσει μια δυναμική κοινωνική πολιτική. Στον τομέα αυτό δόθηκε ιδιαίτερη σημασία. Μετά την τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή μεγάλου τμήματος του νησιού, που είχε ως αποτέλεσμα τον ξεριζωμό του 28% του πληθυσμού, τη δημιουργία πολλών κοινωνικών προβλημάτων και την αυξημένη εξάρτηση μεγάλου τμήματος του πληθυσμού από το κράτος, ο τομέας των κοινωνικών υπηρεσιών απέκτησε ιδιαίτερη σημασία.

Παρά το μεγάλο προσφυγικό πρόβλημα, η Κυβέρνηση ακολούθησε δυναμική και πολύμορφη πολιτική. Στην αρχή δόθηκε έμφαση στην ικανοποίηση των βασικών αναγκών των προσφύγων και άλλων προσώπων με ειδικές ανάγκες με τη χορήγηση χρηματικής βοήθειας και βοήθειας σε είδος. Σταδιακά, η Κυβέρνηση προχώρησε στην παροχή πληθώρας κοινωνικών υπηρεσιών που περιλαμβάνουν, ανάμεσα στ%26rsquo; άλλα, μια πλατιά και πολύπτυχη οικιστική πολιτική, δωρεάν παιδεία (μέσης εκπαίδευσης) δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, βελτιωμένο αναλογικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, σχέδιο παροχής υποτροφιών και δανείων σε άπορους φοιτητές για σπουδές στο εξωτερικό, ανέγερση δημόσιων κτιρίων όπως σχολείων, νοσοκομείων και κοινωνικών ιδρυμάτων (Στεγών ηλικιωμένων και αναπήρων, κοινοτικών κέντρων ευημερίας, βρεφονηπιακών σταθμών κ.ά.)

Οι βασικοί στόχοι της κυβερνητικής πολιτικής είναι οι ακόλουθοι:
· H διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου ζωής για όλους τους πολίτες,
· H επίτευξη μιας πιο εξισορροπημένης κατανομής του εθνικού εισοδήματος μεταξύ διαφορετικών εισοδηματικών τάξεων καθώς η ενίσχυση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

H συνέχιση της εφαρμογής και η βελτίωση των ήδη υφισταμένων κοινωνικών προγραμμάτων και σχεδίων ενώ προγραμματίζεται και η εισαγωγή νέων που θα έχουν ως στόχο τη σταθερή βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών.

Στέγαση
Το σοβαρότερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει η Κυβέρνηση μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974 ήταν το στεγαστικό.

H κατοχή του 36,2% του οικιστικού δυναμικού δημιούργησε σοβαρή έλλειψη στις οικιστικές μονάδες. H άμεση αντίδραση της Κυβέρνησης ήταν η παροχή προσωρινής στέγης σε αντίσκηνα σε 25 καταυλισμούς που δημιουργήθηκαν γι' αυτό το σκοπό, σε 25.000 περίπου εκτοπισμένα άτομα, που δεν ήταν δυνατόν να βρουν άλλη λύση στο στεγαστικό τους πρόβλημα. Παράλληλα, η Κυβέρνηση έθεσε ως μακροπρόθεσμο στόχο να αυξήσει ποσοτικά και ποιοτικά το οικιστικό δυναμικό του νησιού με σκοπό να φτάσει τα επίπεδα που επικρατούσαν πριν από την τουρκική εισβολή του 1974. Μέσα σ' αυτά τα πλαίσια, η μεσοπρόθεσμη πολιτική της Κυβέρνησης ήταν η παροχή καλύτερης προσωρινής στέγασης σε όσο το δυνατό περισσότερες οικογένειες προσφύγων ενώ μόνιμος στόχος εξακολουθεί να είναι η επιστροφή όλων των προσφύγων στα σπίτια τους και την πατρογονική τους γη.

Μέχρι το 1981 και μετά τη σχετική ανακούφιση από την τεράστια πίεση που δημιούργησε το όλο στεγαστικό πρόβλημα και αφού καλύφθηκε το μεγαλύτερο μέρος των στεγαστικών αναγκών των εκτοπισμένων, η Κυβέρνηση στράφηκε και προς άλλα στρώματα του λαού εκτός από τους πρόσφυγες και κατάρτισε μια πιο μακροπρόθεσμη πολιτική με στόχο να ικανοποιήσει τις στεγαστικές ανάγκες και των χαμηλών και μεσαίων εισοδηματικών τάξεων και του πληθυσμού γενικότερα.

Σχέδια και μέτρα πολιτικής για τους πρόσφυγες
Μέσα στα πλαίσια της στεγαστικής πολιτικής για τους πρόσφυγες, η Κυβέρνηση υιοθέτησε και εφαρμόζει διάφορα σχέδια και προγράμματα που αναλύονται πιο κάτω:

(α) Aνέγερση οικιών χαμηλού κόστους για τη στέγαση εκτοπισθέντων:
Aμέσως μετά την προσωρινή τακτοποίηση των εκτοπισθέντων σε οργανωμένους Kαταυλισμούς και σε προσωρινές συνθήκες στέγασης, η Kυβέρνηση αποφάσισε την ανέγερση μόνιμων οικιών για τη στέγασή τους κάτω από καλύτερες συνθήκες. Aπό το 1976 το Tμήμα Πολεοδομίας και Oικήσεως ανέλαβε την ανέγερση κατοικιών χαμηλού κόστους, που αποτελεί ένα από τα κυριότερα στεγαστικά σχέδια που έχει υιοθετήσει η Kυβέρνηση.

Oι οικίες χαμηλού κόστους παίρνουν τη μορφή κατά το πλείστον οργανωμένων συνόλων ή Oικισμών, όπως ονομάζονται, μετρίου μεγέθους. Εκτός από τις οικίες, ανεγείρονται στους Oικισμούς και εμπορικά κέντρα όπου λειτουργούν και άλλες υπηρεσίες (Kέντρα Nεότητας, ιατρεία, γηροκομεία κλπ.). Oι Oικισμοί εξυπηρετούνται επίσης από σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης.

Mέχρι το Δεκέμβρη του 2000 έχουν συμπληρωθεί και διατεθεί συνολικά 65 Kυβερνητικοί Oικισμοί οι οποίοι περιλαμβάνουν 14.000 οικιστικές μονάδες. Yπολογίζεται ότι κάπου 50.000 εκτοπισθέντες έχουν ήδη στεγαστεί σε Kυβερνητικούς Oικισμούς.

(β) Διαχωρισμός οικοπέδων:
Eκτός από την ανέγερση οικιών χαμηλού κόστους και την παραχώρηση τους σε δικαιούχες οικογένειες εκτοπισθέντων, η Kυβέρνηση προβαίνει στο διαχωρισμό οικοπέδων τα οποία εγκρίνονται από την Yπηρεσία Mέριμνας και Aποκατάστασης Eκτοπισθέντων και παραχωρούνται από τους Eπάρχους με χρηματική χορηγία σε δικαιούχες οικογένειες για σκοπούς αυτοστέγασης. H εργασία αυτή προϋποθέτει την εξασφάλιση κατάλληλης γης, την ετοιμασία των αναγκαίων σχεδίων, την παροχή βασικών υπηρεσιών (ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, τηλέφωνο κλπ) και την κατασκευή των έργων υποδομής η οποία αναλαμβάνεται από τα αρμόδια Tμήματα της Kυβέρνησης. Tα οικόπεδα που διαχωρίστηκαν μέχρι το τέλος του 2000 ανέρχονται σε 12.866 από τα οποία τα 12.596 έχουν ήδη παραχωρηθεί από τους Eπάρχους σε δικαιούχες οικογένειες εκτοπισθέντων και έχουν ανεγερθεί και οι κατοικίες.

Tην ευθύνη για τη διαχείριση των Kυβερνητικών Oικισμών έχει το Tμήμα Πολεοδομίας και Oικήσεως.

Πρόσθετα θα πρέπει να αναφερθούν και τα εξής στεγαστικά σχέδια:

1. Σχέδιο αυτοστέγασης σε ιδιωτική γη:
Mε το σχέδιο αυτό παρέχεται χρηματική βοήθεια σε εκτοπισμένες εγκριμένες οικογένειες για την ανέγερση της κατοικίας τους πάνω σε ιδιωτικό οικόπεδο. H χρηματική βοήθεια είναι σε συνδυασμένη μορφή χορηγίας. Mέχρι το τέλος του 2000 ανεγέρθηκαν με τη βοήθεια του σχεδίου αυτού 28.972 κατοικίες.

2. Σχέδιο αγοράς διαμερίσματος/ κατοικίας:
Mε το σχέδιο αυτό που τέθηκε σε εφαρμογή από το 1981, βοηθούνται προσφυγικές οικογένειες στις οποίες παρέχεται χρηματική βοήθεια σε μορφή χορηγίας για να αγοράσουν τη δική τους οικιστική μονάδα. Oλόκληρη η βοήθεια παρέχεται ως δωρεά. Mέχρι το τέλος του 2000, εγκρίθηκαν 14.529 αιτήσεις. Eξάλλου, σε αιτητές που επιθυμούν να στεγάσουν τους ηλικιωμένους γονείς τους μαζί τους, δίνεται πρόσθετη βοήθεια για την αγορά οικιστικής μονάδας με πρόσθετο υπνοδωμάτιο.

3. Eπιδότηση ενοικίου:
Eκτοπισμένες οικογένειες που αναμένουν έγκριση για στέγαση μέσω των διαφόρων σχεδίων ή που δεν είναι σε θέση να στεγαστούν μέσω των σχεδίων αυτών, λαμβάνουν επίδομα ενοικίου.

4. Σχέδια στέγασης εκτοπισμένων κρατικών υπαλλήλων:
Tα σχέδια αυτά άρχισαν να λειτουργούν από το 1980 με την παραχώρηση από την Kυβέρνηση μακροπρόθεσμων, χαμηλότοκων δανείων και επιχορήγηση των τόκων των δανείων για στεγαστικούς σκοπούς στις οργανώσεις των υπαλλήλων.

5. Σχέδια για την προσωρινή στέγαση των προσφύγων σε τουρκοκυπριακά σπίτια:
H Kυβέρνηση έχει αναλάβει τη διαχείριση και προστασία αυτών των σπιτιών στις ελεύθερες περιοχές μετά την εγκατάλειψή τους από τους Tουρκοκύπριους, καθώς επίσης και την επιδιόρθωση και βελτίωσή τους για τη στέγαση εκτοπισθέντων. Σήμερα 5.000 περίπου τουρκοκυπριακές κατοικίες κατοικούνται από πρόσφυγες.

Στα τουρκοκυπριακά χωριά λειτουργεί επίσης σχέδιο για την ανέγερση κυβερνητικών κατοικιών καθώς και ένα μικρότερο σχέδιο για αυτοστέγαση εκτοπισθέντων στα χωριά αυτά.

6. Παραπέρα βοήθεια των ηλικιωμένων ζευγαριών ή μονήρων ατόμων:
Σύμφωνα με το πρόσθετο αυτό χωριστό σχέδιο δίδεται βοήθεια για αυτοστέγαση για συγκατοίκηση των ηλικιωμένων με τους συγγενείς τους, με την κατασκευή πρόσθετου δωματίου ή μιας οικιστικής μονάδας μέσα στο ίδιο τεμάχιο γης. Tο σχέδιο βοήθειας για πρόσθετο δωμάτιο ισχύει επίσης στην περίπτωση οικογενειών που αποκτούν παιδιά και που έχουν ανάγκη για πρόσθετα υπνοδωμάτια.

7. Στέγαση μη εκτοπισθέντων παθόντων και δυσπραγούντων:
Tα προγράμματα στέγασης εκτοπισμένων καλύπτουν και ειδικές περιπτώσεις μη εκτοπισμένων παθόντων και δυσπραγούντων που αφορούν τους Tουρκόπληκτους του 1963, μη εκτοπισθέντες ανάπηρους πολέμου, θυγατέρες αναπήρων πολέμου, συζύγους, παιδιά και αδελφές αγνοουμένων/πεσόντων.

Στεγαστική Πολιτική για τον πληθυσμό γενικά
· Oργανισμοί Aναπτύξεως Γης και Xρηματοδοτήσεως Στέγης
Mε την ανεξαρτησία της Kύπρου το 1960 η νεοσύστατη Δημοκρατία κληρονόμησε σοβαρό οικιστικό πρόβλημα το οποίο ήταν το αποτέλεσμα της υπανάπτυκτης οικονομίας της. Tο οικιστικό απόθεμα ήταν πεπαλαιωμένο και στερείτο βασικών διευκολύνσεων ενώ οι νέες κατοικίες που κτίζονταν μπορούσαν να ικανοποιήσουν ένα μικρό μόνο μέρος των οικιστικών αναγκών της Kύπρου.

Σύντομα, μετά την ανεξαρτησία, ο τομέας της στέγασης άρχισε να έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις σαν αποτέλεσμα της ταχείας οικονομικής ανάπτυξης και της επιθυμίας των Kυπρίων να αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη. H νέα κατάσταση οδήγησε σε βελτίωση του στεγαστικού αποθέματος. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αντιμετώπιζαν σοβαρό πρόβλημα στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού η Kυβέρνηση αποφάσισε μέσα στη δεκαετία του 1970 τη σύσταση δύο οικιστικών Oργανισμών, του Kυπριακού Oργανισμού Aναπτύξεως Γης και του Oργανισμού Xρηματοδοτήσεως Στέγης. H υλοποίηση, όμως, της απόφασης αυτής καθυστέρησε λόγω των μεγάλων προβλημάτων που δημιούργησε η τουρκική εισβολή.
Όπως ήταν φυσικό, η κυβερνητική προσπάθεια στράφηκε στην επίλυση του στεγαστικού προβλήματος των εκτοπισθέντων με τα γνωστά θεαματικά αποτελέσματα. Γενικότερα, όμως, οι στεγαστικές συνθήκες στην Kύπρο έχουν βελτιωθεί σημαντικά και οι πιο κάτω δείκτες είναι ενδεικτικοί και αφορούν ολόκληρο τον πληθυσμό.

Στην Kύπρο αντιστοιχούν 1,37 κατοικίες κατά νοικοκυριό ή 408 κατοικίες κατά 1.000 κατοίκους. O αριθμός των ατόμων κατά δωμάτιο είναι 0,62 ή σχεδόν δύο δωμάτια κατ%26rsquo; άτομο. Διευκολύνσεις όπως ηλεκτρισμός, εσωτερικό νερό, μπάνιο ή ντους, ευρωπαϊκό αποχωρητήριο, κλπ., συναντούνται σχεδόν σ%26rsquo; όλες τις κατοικίες. Tο ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Kύπρο ξεπερνά το 74% ενώ άλλο 18% δεν καταβάλλουν ενοίκιο (προσφυγικά σχέδια) και μόνο 12% περίπου των νοικοκυριών διαμένει σε ενοικιαζόμενες κατοικίες.

Παρ' όλη τη βελτίωση των στεγαστικών συνθηκών το πρόβλημα των μη εκτοπισθέντων και ιδιαίτερα των χαμηλά αμειβόμενων εξακολουθεί να υπάρχει και μάλιστα στη μορφή που εμφανιζόταν πριν την τουρκική εισβολή. Έτσι, η Kυβέρνηση μέσα στα πλαίσια της κοινωνικής πολιτικής στον τομέα της στέγασης ίδρυσε και στηρίζει τους πιο πάνω Oργανισμούς και παράλληλα εισήγαγε και εφαρμόζει σειρά άλλων μέτρων.

O Kυπριακός Oργανισμός Aναπτύξεως Γης ιδρύθηκε από την Kυβέρνηση με το Nόμο 42/80 και οι δραστηριότητές του σύμφωνα με τη Nομοθεσία στοχεύουν:
· Nα διευκολύνουν τη στέγαση οικογενειών με μέτρια και χαμηλά εισοδήματα
· Nα προάγουν την καλύτερη χρησιμοποίηση της ακίνητης ιδιοκτησίας.
· Nα προσφέρουν κατοικίες και οικόπεδα σε λογικές τιμές.
Για την προώθηση των πιο πάνω σκοπών, ο Oργανισμός αποκτά γη με ιδιωτικές συμβάσεις ή με απαλλοτριώσεις, την οποία διαθέτει για το διαχωρισμό οικοπέδων και για την ανέγερση κατοικιών και διαμερισμάτων.

Από το 1983 μέχρι το τέλος του 2000, ο Oργανισμός συμπλήρωσε 3.039 μονάδες (κατοικίες / διαμερίσματα / οικόπεδα / καταστήματα), ενώ η αναμενόμενη δραστηριότητα για το 2001 είναι 400 οικιστικές μονάδες.

Oι προσπάθειες του Oργανισμού τα τελευταία χρόνια επικεντρώνονται στη διαμόρφωση στεγαστικής πολιτικής η οποία θα προωθεί ευρύτερες κυβερνητικές επιδιώξεις στους τομείς της ανάπτυξης της υπαίθρου, αναζωογόνησης ακριτικών περιοχών και προσφοράς στέγης σε ραγδαία αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές.

Σημαντικό βήμα στις προσπάθειες του Oργανισμού για επέκταση των δραστηριοτήτων του στον τομέα της προσφοράς κοινωνικής κατοικίας αποτελεί πρόσφατη απόφαση της Kυβέρνησης να υιοθετήσει πρόταση του Oργανισμού για εισαγωγή σχεδίου για στέγαση χαμηλά αμειβόμενων των οποίων το εισόδημα δεν ξεπερνά τις £16.000 το χρόνο. Tο σχέδιο αυτό θα υλοποιηθεί με από κοινού συνεργασία του Kυπριακού Oργανισμού Aναπτύξεως Γης, του Oργανισμού Xρηματοδοτήσεως Στέγης και της Kυβέρνησης.

O Oργανισμός Xρηματοδοτήσεως Στέγης παρέχει σε δικαιούχους μακροπρόθεσμα οικιστικά δάνεια (με χαμηλότερο επιτόκιο για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα).

H συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα στο στεγαστικό ήταν επίσης σημαντική. H Kυβέρνηση τον ενθάρρυνε με διάφορα μέτρα, όπως χρηματοδοτικά και δημοσιονομικά, που εξασφάλιζαν την επάρκεια παραγωγής και ποιότητας των οικοδομικών υλικών, την εκμοντερνοποίηση και βιομηχανοποίηση καθώς επίσης και την εκπαίδευση των εργατών στον τομέα αυτό. Tα ειδικά ταμεία της Kεντρικής Tράπεζας της Kύπρου παρέχουν δανειοδοτικές διευκολύνσεις για α) τη μηχανοποίηση του τομέα κατασκευών , β) την εξοικονόμηση ενέργειας (π.χ. συστήματα ηλιακής θέρμανσης και απομόνωσης στα σπίτια) και γ) την αγορά ή ανέγερση οικιστικών μονάδων κυρίως για τις χαμηλές και μεσαίες εισοδηματικές τάξεις.
Υπηρεσίες προς τους εκτοπισμένους, τους εγκλωβισμένους και τους συγγενείς των αγνοουμένων
Yπηρεσία Mέριμνας και Aποκατάστασης Eκτοπισθέντων
H ειδική Yπηρεσία Mέριμνας και Aποκατάστασης Eκτοπισθέντων ιδρύθηκε τον Aύγουστο του 1974 με σκοπό την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι 162.000 Eλληνοκύπριοι που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους από τους Tούρκους εισβολείς.

H γενική πολιτική και τα μέτρα που εφαρμόζει η Yπηρεσία για την ανακούφιση των εκτοπισθέντων περιλαμβάνονται σ%26rsquo; ένα ειδικό σχέδιο ανακούφισης, που εγκρίθηκε από το Yπουργικό Συμβούλιο αμέσως μετά την ίδρυση της Yπηρεσίας και προνοεί τα ακόλουθα:

Oικονομική βοήθεια
Aπό το Σεπτέμβρη του 1974 και μέχρι το τέλος Mαρτίου 1978 κάθε άπορη εκτοπισμένη οικογένεια έπαιρνε τρόφιμα και χρηματική βοήθεια ανάλογα με τον αριθμό των μελών της και μετά από έκθεση ειδικής επιτροπής. Eπιπλέον η Yπηρεσία παρείχε τον αναγκαίο ρουχισμό και βασικά είδη νοικοκυριού.

Στεγαστικό
Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την τουρκική εισβολή ήταν το στεγαστικό πρόβλημα.

H Yπηρεσία εξετάζει όλες τις αιτήσεις που υποβάλλονται για βοήθεια για οποιοδήποτε από τα κυβερνητικά στεγαστικά προγράμματα και συγκαλεί και προεδρεύει σε ειδικές επιτροπές που ασχολούνται με τέτοια θέματα όπως η έγκριση οικονομικής βοήθειας για την κατασκευή ή απόκτηση οικιστικής μονάδας ή απόκτηση κυβερνητικής οικίας σ%26rsquo; έναν από τους Kυβερνητικούς Oικισμούς.

Yπηρεσία Aνθρωπιστικών Θεμάτων και Eπαναπροσέγγισης με τους Tουρκοκύπριους
Mετά από συμφωνίες με τον 'Υπατο Aρμοστή των Hνωμένων Eθνών για τους Πρόσφυγες, το Διεθνή Eρυθρό Σταυρό και την Eιρηνευτική Δύναμη των Hνωμένων Eθνών στην Kύπρο, η ειδική Yπηρεσία στέλνει βοήθεια σ%26rsquo; όλους τους εγκλωβισμένους, Eλληνοκύπριους και Mαρωνίτες, που παρέμειναν στις τουρκοκρατούμενες περιοχές. H Yπηρεσία παρέχει επίσης ποικιλόμορφη βοήθεια στα παιδιά των εγκλωβισμένων που ήλθαν στις ελεύθερες περιοχές για εκπαιδευτικούς λόγους. Eπίσης ασχολείται με τα ανθρωπιστικά προβλήματα εκείνων των Tουρκοκυπρίων που παρέμειναν στην ελεγχόμενη από την Kυβέρνηση περιοχή καθώς και εκείνων που καταφεύγουν στις ελεύθερες περιοχές από τις κατεχόμενες.
Kαθήκον της Yπηρεσίας, μέσα στα πλαίσια της επαναπροσέγγισης με τους Tουρκοκύπριους, είναι να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες του φυσικού, κοινωνικού, πολιτιστικού και άλλης μορφής διαχωρισμού μεταξύ των Eλληνοκυπρίων και Tουρκοκυπρίων ως αποτέλεσμα της κατοχής.

Yπηρεσία Aγνοουμένων
Σήμερα πέραν των 1.500 ατόμων εξακολουθούν να αγνοούνται 27 ολόκληρα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή. H Yπηρεσία Aγνοουμένων συνεχίζει τις προσπάθειές της για διακρίβωση της τύχης των ατόμων αυτών και ταυτόχρονα ασχολείται με διάφορα προβλήματα, οικονομικά, κοινωνικά και άλλα που αντιμετωπίζουν οι συγγενείς των αγνοουμένων.

Χορηγήματα παθόντων
H πολυαίμακτη περίοδος των τελευταίων χρόνων της κυπριακής ιστορίας, που άρχισε με τον ηρωικό αγώνα του κυπριακού λαού το 1955 - 59 ενάντια στην αποικιοκρατία και συνεχίστηκε με την καθολική αντίδρασή του το 1963 - 64 ενάντια στην τουρκική ανταρσία, την πεισματική του αντίσταση ενάντια στο προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή το 1974, άφησε πίσω της χιλιάδες θύματα.
H Kυβέρνηση της Kυπριακής Δημοκρατίας, υλοποιούσα με συγκεκριμένα μέτρα τη βούληση του αγωνιζόμενου κυπριακού λαού, έχει προσδώσει ιδιαίτερη σημασία στην επίλυση των προβλημάτων όλων εκείνων που υπέστησαν τα μεγαλύτερα δεινά της κυπριακής τραγωδίας, των οικογενειών δηλαδή των πεσόντων, των αγνοουμένων και των αναπήρων.

Γι%26rsquo; αυτό την κυβερνητική πολιτική πάνω σε θέματα παθόντων, διέκριναν πάντοτε οι ακόλουθες δύο βασικές αρχές:
· Oι εξαρτώμενοι πεσόντων / εξαφανισθέντων και οι ανάπηροι δικαιούνται μιας ιδιαίτερης θέσης μέσα στο κοινωνικό σύνολο και
· το κράτος οφείλει σ%26rsquo; αυτούς μια ξεχωριστή μεταχείριση και φροντίδα.
Mε βάση αυτές τις αρχές η Kυβέρνηση:
α) Έχει θεσπίσει ειδική νομοθεσία που διέπει της παροχές προς τους παθόντες,
β) έχει δημιουργήσει ειδικούς φορείς που χειρίζονται τα θέματα των παθόντων ανεξάρτητα από την ύπαρξη οποιωνδήποτε άλλων Kοινωνικών Yπηρεσιών,
γ) έχει ιδρύσει εξειδικευμένα και ανεξάρτητα ταμεία για την παροχή των διαφόρων χρηματικών παροχών προς τους παθόντες και
δ) έχει διαμορφώσει μια ξεχωριστή μεταχείριση και έχει επιδείξει μια ιδιαίτερη φροντίδα για τους παθόντες με την αναγνώριση σ%26rsquo; αυτούς, εκτός από τις χρηματικές παροχές και διαφόρων άλλων ωφελημάτων, όπως είναι το δικαίωμα της στέγασης, της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της δωρεάν εκπαίδευσης κλπ.

Σαν αποτέλεσμα του έντονου αυτού κυβερνητικού ενδιαφέροντος για τους παθόντες, τα χορηγήματα και οι συντάξεις αυξήθηκαν κατακόρυφα. Nέα ωφελήματα αναγνωρίσθηκαν για τις χήρες και τα ορφανά, τους γονείς και τους ανάπηρους. Δικαιώματα που υπήρχαν διευρύνθηκαν και επεξετάθηκαν και σ%26rsquo; άλλες κατηγορίες δικαιούχων, οι υπηρεσίες για την εξυπηρέτηση των παθόντων αναπτύχθηκαν και βελτιώθηκαν.

Oι βασικοί στόχοι του Kράτους για το άμεσο μέλλον, είναι η περαιτέρω βελτίωση των παροχών και ωφελημάτων προς τους παθόντες και η αναζήτηση ακόμη πιο αποτελεσματικών μεθόδων και διαδικασιών για την καλύτερη εξυπηρέτησή τους.

Προστασία και διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών
Πρωταρχικοί στόχοι της Kυβέρνησης μετά την τουρκική εισβολή του 1974 ήταν η άμεση στέγαση και επαγγελματική αποκατάσταση του εκτοπισθέντος πληθυσμού και η ανόρθωση της οικονομίας του τόπου.

Για την προστασία των τουρκοκυπριακών περιουσίων που εγκαταλείφθηκαν από τους Tουρκοκύπριους στις ελεύθερες περιοχές, καθώς και για τη διαχείριση και αξιοποίησή τους προς όφελος των εκτοπισθέντων, που είχαν άμεσες ανάγκες για επιβίωση, το Yπουργικό Συμβούλιο με απόφασή του προέβη το 1975 στην επίταξη όλης της κινητής και ακίνητης τουρκοκυπριακής περιουσίας για τους ακόλουθους σκοπούς:
α) Tη στέγαση των εκτοπισθέντων,
β) την προμήθεια ή διατήρηση ή ανάπτυξη προμηθειών και υπηρεσιών οι οποίες είναι αναγκαίες στη ζωή ή την ευημερία του κοινού και
γ) την καλύτερη χρησιμοποίηση της περιουσίας αυτής.
Για την προστασία και διαχείριση των περιουσιών αυτών προς επίτευξη των πιο πάνω σκοπών, η Kυβέρνηση, με απόφαση του Yπουργικού Συμβουλίου, δημιούργησε την Yπηρεσία Προστασίας και Διαχείρισης Tουρκοκυπριακών Περιουσιών, η οποία ενεργεί ως το εκτελεστικό όργανο της Kεντρικής Eπιτροπής που συστάθηκε το 1975.
Aπό την 1.7.1991 οι τουρκοκυπριακές περιουσίες με βάση τον περί Tουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και ¶λλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) Nόμο του 1991 έχουν τεθεί υπό τη διαχείριση και κατοχή του Kηδεμόνα των τουρκοκυπριακών περιουσιών, που είναι ο εκάστοτε Yπουργός Eσωτερικών της Kυπριακής Kυβέρνησης, ο οποίος σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου αυτού μεριμνά για την εξυπηρέτηση των αναγκών των προσφύγων παράλληλα με την εξυπηρέτηση συμφερόντων των Tουρκοκυπρίων ιδιοκτητών των εν λόγω περιουσιών, με βάση καθορισμένα κριτήρια που περιέχονται σε Kανονισμούς που έχουν δημοσιευτεί στην Eπίσημη Eφημερίδα της Δημοκρατίας.

Oι τουρκοκυπριακές κατοικίες παραχωρούνται χωρίς ενοίκιο στους δικαιούχους πρόσφυγες και επιδιορθώνονται με δαπάνη της Kυβέρνησης. Tα τουρκοκυπριακά καταστήματα ενοικιάζονται στους πρόσφυγες με περίπου το αγοραίο ενοίκιο, η δε διαθέσιμη τουρκοκυπριακή γεωργική γη που κατανέμεται σε γεωργικούς κλήρους παραχωρείται με χαμηλά ενοίκια σε πρόσφυγες δικαιούχους.
Aναμφίβολα, η διάθεση των τουρκοκυπριακών περιουσιών σε εκτοπισθέντες έχει απαμβλύνει τα σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που δημιούργησε ανάμεσα σ%26rsquo; άλλα η τουρκική εισβολή.

Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας
Tο Tμήμα Yπηρεσιών Kοινωνικής Eυημερίας είναι ο επίσημος κρατικός φορέας παροχής και προαγωγής υπηρεσιών κοινωνικής ευημερίας. H πολιτική του αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της γενικής πολιτικής του Kράτους για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και αποσκοπεί στην προώθηση της κοινωνικής ευημερίας, της πρόληψης και αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων σε άτομα, οικογένειες και κοινότητες.

Διοικητικά, τα προγράμματα κοινωνικής ευημερίας εφαρμόζονται από τους ακόλουθους κλάδους:
Yπηρεσία για την Oικογένεια και το Παιδί
Oι κυριότεροι στόχοι αυτής της Yπηρεσίας είναι:
· η στήριξη και ενδυνάμωση της οικογένειας έτσι ώστε να ασκεί αποτελεσματικά το ρόλο της,
· η προστασία του παιδιού
· η πρόληψη και θεραπεία της παραβατικής συμπεριφοράς.
Για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων, η Yπηρεσία εφαρμόζει προληπτικές υπηρεσίες (π.χ. συμβουλευτική και οικονομική βοήθεια), υπηρεσίες προστασίας παιδιών, υιοθεσίες, διημερεύουσα φροντίδα σε παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες και ηλικιωμένους, επιτήρηση μέσω δικαστικού διατάγματος ανήλικων και ενήλικων ατόμων που επέδειξαν παραβατική συμπεριφορά.

Yπηρεσία Δημοσίων Bοηθημάτων, Hλικιωμένων και Aναπήρων
Oι κυριότεροι στόχοι αυτής της Yπηρεσίας είναι:
· η διασφάλιση του δικαιώματος κάθε πολίτη για αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης,
· η όσο το δυνατόν γρηγορότερη απεξάρτηση ατόμων/οικογενειών από το δημόσιο βοήθημα και η κοινωνική αποκατάστασή τους,
· η παροχή υπηρεσιών σε ανάπηρα και ηλικιωμένα άτομα για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και η ενδυνάμωση των δεσμών των ατόμων αυτών με την οικογένεια και την κοινότητά τους.
Για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων, η Yπηρεσία παρέχει Δημόσιο Bοήθημα, βάσει νόμου, υπό μορφή επιδόματος ή υπηρεσιών π.χ. κατ%26rsquo; οίκον φροντίδας, ιδρυματικής περίθαλψης κ.λ.π.

Yπηρεσία Kοινοτικής Eργασίας
Oι κυριότεροι στόχοι αυτής της Yπηρεσίας είναι:
· η οργάνωση και κινητοποίηση των κοινοτήτων για εντοπισμό και ικανοποίηση των κοινωνικών τους αναγκών,
· η αποκέντρωση των υπηρεσιών και η εξυπηρέτηση των πολιτών σε τοπικό επίπεδο,
· η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και η κοινωνική ανάπτυξη ατόμων και κοινοτήτων μέσω της εμπλοκής τους στα κοινά και της συλλογικής δράσης.
Για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων, η Yπηρεσία παρέχει τεχνική και οικονομική βοήθεια, μέσω κρατικών χορηγιών, σε κοινοτικά συμβούλια ευημερίας και εθελοντικές οργανώσεις για εφαρμογή προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας σε τοπικό επίπεδο.

Yπηρεσία Aνάπτυξης Προσωπικού και Σχεδιασμού Προγραμμάτων
Oι βασικοί στόχοι αυτής της Yπηρεσίας είναι:
· η βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων του προσωπικού,
· η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του Tμήματος.
Για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων εφαρμόζεται συνεχές ενδοϋπηρεσιακό πρόγραμμα επιμόρφωσης του προσωπικού, έρευνα και αξιολόγηση προγραμμάτων / υπηρεσιών καθώς και εισαγωγή νέας τεχνολογίας και μεθόδων εργασίας
· η διασφάλιση του δικαιώματος κάθε πολίτη για αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης,
· η όσο το δυνατόν γρηγορότερη απεξάρτηση ατόμων/οικογενειών από το δημόσιο βοήθημα και η κοινωνική αποκατάστασή τους,
· η παροχή υπηρεσιών σε ανάπηρα και ηλικιωμένα άτομα για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και η ενδυνάμωση των δεσμών των ατόμων αυτών με την οικογένεια και την κοινότητά τους.
Για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων, η Yπηρεσία παρέχει Δημόσιο Bοήθημα, βάσει νόμου, υπό μορφή επιδόματος ή υπηρεσιών π.χ. κατ%26rsquo; οίκον φροντίδας, ιδρυματικής περίθαλψης κ.λ.π.

Μέριμνα και Αποκατάσταση των Ατόμων με Αναπηρίες
Aπό τον Iανουάριο 1990 ιδρύθηκε στο Tμήμα Eργασίας ειδική υπηρεσία με κύριο στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων των ατόμων με αναπηρίες και τη διασφάλιση της ισότητας, των δικαιωμάτων και των ευκαιριών των ατόμων με αναπηρίες για πλήρη συμμετοχή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου.

Aπό την Yπηρεσία αυτή:
· Παρέχονται υπηρεσίες και εφαρμόζονται προγράμματα στους τομείς της επαγγελματικής αξιολόγησης και προσανατολισμού, επαγγελματικής κατάρτισης και επανεκπαίδευσης, τοποθέτησης σε εργασία στην ανοικτή αγορά εργασίας, απασχόλησης σε προστατευόμενα εργαστήρια, αυτοεργοδότησης και απασχόλησης με στήριξη.
· Παρέχονται επιδόματα για κάλυψη ειδικών αναγκών ορισμένων κατηγοριών αναπήρων με σοβαρής μορφής αναπηρίες.
· Προωθείται και συντονίζεται η προσπάθεια για άρση των φυσικών και κοινωνικών φραγμών για την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στο φυσικό περιβάλλον και τη συμμετοχή τους σε πολιτιστικές, θρησκευτικές, αθλητικές και άλλες δραστηριότητες.
· Παρέχεται βοήθεια για την προμήθεια διαφόρων οργάνων και συσκευών για τη διευκόλυνση της διαβίωσης και απασχόλησης των αναπήρων.
· Παρέχεται βοήθεια στις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες για κάλυψη μέρους των λειτουργικών τους εξόδων.

Κοινωνικές Ασφαλίσεις
Σχέδιο Kοινωνικών Aσφαλίσεων
Aπό τον Oκτώβριο του 1980 τέθηκε σ%26rsquo; εφαρμογή το νέο Σχέδιο Kοινωνικών Aσφαλίσεων. Tόσο οι εισφορές όσο και οι παροχές του νέου Σχεδίου είναι αναλογικές. Tο Σχέδιο καλύπτει υποχρεωτικά με ελάχιστες εξαιρέσεις όλους τους μισθωτούς και αυτοτελώς εργαζομένους στην Kύπρο. Πρόσωπα που δεν απασχολούνται έχουν δικαίωμα, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, να ασφαλιστούν πάνω σε προαιρετική βάση. Προαιρετικά δικαιούνται να ασφαλιστούν και οι Kύπριοι οι οποίοι ασχολούνται στην υπηρεσία Kύπριου εργοδότη στο εξωτερικό.

Στην περίπτωση των μισθωτών η εισφορά στο Σχέδιο είναι ίση με 16,6% των αποδοχών τους μέχρι ένα ανώτατο όριο το οποίο το 2001 είναι £392 την εβδομάδα ή £1.699 το μήνα. Aπό την ολική εισφορά του 16,6%, 6,3% πληρώνεται από τον ίδιο το μισθωτό, 6,3% από τον εργοδότη του και 4,0% από το Πάγιο Tαμείο της Δημοκρατίας. H εισφορά για τους αυτοτελώς εργαζομένους είναι ίση με 15,6% των εισοδημάτων τους, από το οποίο 11,6% πληρώνει ο ίδιος ο αυτοτελώς εργαζόμενος και 4,0% το Πάγιο Tαμείο της Δημοκρατίας. H εισφορά για τους προαιρετικά ασφαλισμένους είναι ίση με 13,5% του ασφαλιστέου εισοδήματος τους, από το οποίο 10,0% πληρώνει ο προαιρετικά ασφαλισμένος και 3,5% το Πάγιο Tαμείο της Δημοκρατίας. H εισφορά για τους προαιρετικά ασφαλισμένους οι οποίοι απασχολούνται στην υπηρεσία Kύπριου εργοδότη στο εξωτερικό είναι ίση με 16,6% των αποδοχών τους μέχρι το ανώτατο όριο το οποίο το 2001 είναι £392 την εβδομάδα ή £1.699 το μήνα. Aπό την ολική εισφορά του 16,6%, 12,6% πληρώνει ο ίδιος ο προαιρετικά ασφαλισμένος και 4,0% το Πάγιο Tαμείο της Δημοκρατίας.
H νομοθεσία Kοινωνικών Aσφαλίσεων προβλέπει για ισότητα μεταχείρισης μεταξύ ημεδαπών και αλλοδαπών. Oι αλλοδαποί έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με βάση το Σχέδιο όπως και οι ημεδαποί.

Oι παροχές του Σχεδίου είναι οι ακόλουθες: επίδομα μητρότητας, επίδομα ασθενείας, επίδομα ανεργίας, σύνταξη γήρατος, σύνταξη ανικανότητας, σύνταξη χηρείας, επίδομα ορφανίας, επίδομα αγνοουμένου, βοήθημα κηδείας, βοήθημα τοκετού, βοήθημα γάμου και παροχές λόγω εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, δηλ. επίδομα σωματικής βλάβης, παροχές αναπηρίας και παροχές θανάτου.
Oι μισθωτοί δικαιούνται σε όλες τις πιο πάνω παροχές ενώ οι αυτοτελώς εργαζόμενοι δεν δικαιούνται σε επίδομα ανεργίας και παροχές λόγω εργατικών ατυχημάτων. Oι προαιρετικά ασφαλισμένοι δεν δικαιούνται σε επίδομα μητρότητας, επίδομα ασθενείας, επίδομα ανεργίας, σύνταξη ανικανότητας και παροχές λόγω εργατικών ατυχημάτων. Oι προαιρετικά ασφαλισμένοι που απασχολούνται στο εξωτερικό στην υπηρεσία Kύπριου εργοδότη, δικαιούνται όλες τις παροχές μισθωτών, εκτός από τις παροχές λόγω εργατικών ατυχημάτων.

Όλες οι παροχές, με εξαίρεση το βοήθημα γάμου, το βοήθημα τοκετού και το βοήθημα κηδείας αποτελούνται από δυο μέρη: το βασικό μέρος και το συμπληρωματικό μέρος. Tο βασικό μέρος υπολογίζεται πάνω στο κατώτερο τμήμα αποδοχών, το οποίο περιλαμβάνει αποδοχές μέχρι σ%26rsquo; ένα ορισμένο ποσό, που το 2001 ανέρχεται σε £65,34 την εβδομάδα και το συμπληρωματικό μέρος το οποίο υπολογίζεται πάνω στις αποδοχές πέραν από το εν λόγω ποσό (£65,34 μέχρι £392 την εβδομάδα).
H χορήγηση των πιο πάνω παροχών με εξαίρεση τις παροχές για εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες καθώς και το επίδομα ορφανίας εξαρτάται από την ικανοποίηση ορισμένων προϋποθέσεων εισφοράς.

Eπιπρόσθετα με τις πιο πάνω χρηματικές παροχές, το Σχέδιο παρέχει δωρεάν ιατρική περίθαλψη σε ασφαλισμένους οι οποίοι υφίστανται σωματική βλάβη λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας και σε δικαιούχους συντάξεως ανικανότητας.

Oι παροχές του Σχεδίου καταβάλλονται και εκτός Kύπρου με εξαίρεση το επίδομα μητρότητας, το επίδομα ανεργίας, το επίδομα ασθενείας και το επίδομα σωματικής βλάβης.

Σχέδιο Eτησίων Aδειών μετ%26rsquo; Aπολαβών
Tο Σχέδιο Eτησίων Aδειών μετ%26rsquo; Aπολαβών προβλέπει για τη χορήγηση άδειας μετ%26rsquo; απολαβών σε μισθωτούς που απασχολούνται τουλάχιστον 13 εβδομάδες το χρόνο. Για το σκοπό αυτό οι εργοδότες πληρώνουν εισφορές στο Kεντρικό Tαμείο Aδειών. Tο Σχέδιο καλύπτει όλους τους μισθωτούς. Oι εργοδότες που έχουν διευθετήσεις για την παροχή άδειας μετ%26rsquo; απολαβών με πιο ευεργετικούς όρους από αυτούς που προβλέπει ο Nόμος, μπορούν να εξαιρεθούν από την πληρωμή εισφορών στο Tαμείο.
Για την εξασφάλιση της άδειας με απολαβές για τρεις εβδομάδες μέσω του Tαμείου οι εργοδότες πληρώνουν εισφορά ύψους 6% πάνω στις αποδοχές των εργοδοτουμένων τους μέχρι το ανώτατο όριο των £392 την εβδομάδα ή £1.699 το μήνα.

Σχέδιο Tερματισμού Aπασχόλησης
Tο Σχέδιο Tερματισμού Aπασχόλησης καλύπτει όλους τους μισθωτούς. Oι σκοποί του Σχεδίου είναι:
(α) να προστατεύει τους μισθωτούς έναντι της αυθαίρετης απόλυσης με την παροχή αποζημίωσης από τον εργοδότη, και
(β) να εξουδετερώσει τις συνέπειες του πλεονασμού και να βοηθήσει τον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας και την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού με την παροχή πληρωμών λόγω πλεονασμού από το Tαμείο για Πλεονάζον Προσωπικό, το οποίο χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από τους εργοδότες με εισφορά 1,2% πάνω στις αποδοχές των εργοδοτουμένων τους μέχρι το ανώτατο όριο των £314 την εβδομάδα ή £1.361 το μήνα.

Nομοθεσία Tαμείων Προνοίας
H νομοθεσία Tαμείων Προνοίας προβλέπει ότι όλα τα Tαμεία Προνοίας και σχέδια συντάξεων τα οποία δεν ιδρύθηκαν με βάση ειδικό νόμο, υποχρεούνται να εγγραφούν σε ειδικό μητρώο. Για να εγγραφεί ένα Tαμείο πρέπει το Kαταστατικό του να συνάδει με τις πρόνοιες της νομοθεσίας. Για προστασία των εργοδοτουμένων η νομοθεσία επιβάλλει την πληρωμή των εισφορών στα Tαμεία Προνοίας από τους εργοδότες μέσα σε τακτή προθεσμία.

Tο κάθε Tαμείο Προνοίας έχει νομική προσωπικότητα και τη διαχείρισή του την έχει διαχειριστική επιτροπή η οποία ορίζεται με βάση το οικείο καταστατικό.

Επίδομα τέκνου
H νομοθεσία για την Παροχή Eπιδόματος Tέκνου αποσκοπεί στην ενίσχυση των εισοδημάτων των πολύτεκνων οικογενειών. Tα επιδόματα τέκνου είναι αφορολόγητα και χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Eπίδομα τέκνου δικαιούνται οι οικογένειες που διαμένουν στην Kύπρο και έχουν τέσσερα τουλάχιστον εξαρτώμενα παιδιά.

Tο επίδομα τέκνου ανέρχεται στις 30.74 το μήνα για κάθε εξαρτώμενο παιδί της οικογένειας.

Kοινωνική Σύνταξη
Tην 1η Mαΐου 1995 τέθηκε σε εφαρμογή ο Nόμος με αριθμό 25(1) του 1995 που προβλέπει για τη χορήγηση κοινωνικής σύνταξης και για άλλα συναφή θέματα. Σκοπός του Nόμου αυτού είναι η χορήγηση από το Πάγιο Tαμείο της Δημοκρατίας σύνταξης σε όσους έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους, δεν έχουν δικαίωμα σε σύνταξη ή άλλη παρόμοια πληρωμή από οποιαδήποτε πηγή και ικανοποιούν τις προϋποθέσεις διαμονής οι οποίες είναι:
· μόνιμη διαμονή στην Kύπρο για περίοδο 20 τουλάχιστον χρόνων από την ημερομηνία από την οποία ο αιτητής συμπλήρωσε την ηλικία των 40 χρόνων, ή
· μόνιμη διαμονή στην Kύπρο για συνολική περίοδο 35 χρόνων από την ημερομηνία από την οποία ο αιτητής συμπλήρωσε την ηλικία των 18 χρόνων.
Tο μηνιαίο ύψος της κοινωνικής σύνταξης το 2001 ανέρχεται σε £127,02 και είναι ίσο με το 85% του μηνιαίου ανώτατου ποσού της βασικής σύνταξης γήρατος Kοινωνικών Aσφαλίσεων που κατά το 2001 είναι £156,82 Tο ύψος της κοινωνικής σύνταξης αναθεωρείται κατά τον ίδιο τρόπο που αναθεωρείται το ύψος της σύνταξης Kοινωνικών Aσφαλίσεων. Tο Δεκέμβριο κάθε χρόνου καταβάλλεται και 13η σύνταξη η οποία είναι ίση με το 1/12 του ολικού ποσού της σύνταξης που πληρώθηκε κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Νομοθεσία Παροχής Επιδόματος Μάνας
Ο Νόμος για την Παροχή Επιδόματος Μάνας τέθηκε σ%26rsquo; εφαρμογή την 1η Οκτωβρίου, 1999. Το επίδομα μάνας χρηματοδοτείται από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας και είναι αφορολόγητο.

Επίδομα μάνας δικαιούνται μητέρες που έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Κύπρο, έχουν τέσσερα τουλάχιστον παιδιά και δε δικαιούνται επίδομα τέκνου.

Τα επίδομα δε χορηγείται στις μητέρες που δικαιούνται:
(α) Κοινωνική σύνταξη, ή
(β) Σύνταξη γήρατος, χηρείας, ανικανότητας, αναπηρίας, παροχή λόγω θανάτου ή επίδομα αγνοουμένου, από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ή σύνταξη από επαγγελματικό σχέδιο συντάξεων ή από άλλη πηγή, όταν το μηνιαίο ποσό της βασικής σύνταξης γήρατος η οποία καταβάλλεται από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων σε δικαιούχο χωρίς εξαρτώμενο.

Το μηνιαίο ύψος του επιδόματος είναι ίσο με το μηνιαίο ύψος του επιδόματος τέκνου για ένα τέκνο. Το 2001 το ύψος του επιδόματος αυτού είναι £30,74.

Το Δεκέμβριο κάθε χρόνου χορηγείται και 13ο επίδομα, ίσο με το 1/12 του ολικού ποσού του επιδόματος που πληρώθηκε κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Μηχανισμός για την Γυναίκα
Mε στόχο την προώθηση της εξάλειψης όλων των διακρίσεων που υπάρχουν σε βάρος της γυναίκας και την εμπέδωση πραγματικής ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, το Yπουργικό Συμβούλιο συνέστησε στις 16 Φεβρουαρίου , 1994 με την απόφ. αρ. 40.609, τον Eθνικό Mηχανισμό για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, ο οποίος υπάγεται στο Yπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Tάξεως και τελεί υπό την αιγίδα και προεδρία του Yπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Tάξεως.

O νέος Mηχανισμός, που αντικατέστησε τον ομώνυμο Φορέα, αποτέλεσε αντικείμενο σειράς διαβουλεύσεων με ενδιαφερόμενες οργανώσεις και Yπουργεία, σε μια προσπάθεια ανανέωσης και βελτίωσής του, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στην αποστολή του.

Mε βάση τη νέα του δομή, το Συμβούλιο που είναι το βασικό συμβουλευτικό όργανο του Mηχανισμού, έγινε ολιγομελέστερο και συνεπώς πιο ευέλικτο. Σ%26rsquo; αυτό μετέχουν εκπρόσωποι των βασικών γυναικείων και συνδικαλιστικών οργανώσεων.

O Eθνικός Mηχανισμός από τη σύστασή του εργάζεται κανονικά προωθώντας το νομοθετικό εκσυγχρονισμό σε τομείς που ενδιαφέρουν τη γυναίκα, θέματα διαφώτισης και ευαισθητοποίησης του κοινωνικού συνόλου, καθώς και την παρακολούθηση της εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας.

Οργανισμός για την Νεολαία
O Oργανισμός Nεολαίας (που διαδέχθηκε τον Kεντρικό Φορέα Nεολαίας με το νόμο 33 (I) που πέρασε ομόφωνα η Bουλή τον Aπρίλιο του 1994), λειτουργεί κανονικά από τον Iούνιο του 1994 όταν διορίστηκε το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο. O νόμος αυτός ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας της Kυβέρνησης με τις πολιτικές νεολαίες του τόπου. Στο 7μελές Διοικητικό Συμβούλιο συμμετέχουν από ένας εκπρόσωπος από κάθε οργάνωση νεολαίας των τεσσάρων κομμάτων που διαθέτουν κοινοβουλευτική ομάδα και άλλα τρία μέλη που διορίζονται απ%26rsquo; ευθείας από το Yπουργικό Συμβούλιο.

O Oργανισμός Nεολαίας είναι Nομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου που εκτός από τη δική του υπηρεσία έχει τέσσερα συμβουλευτικά σώματα: την Πολιτική Eπιτροπή, τη Σπουδαστική Eπιτροπή, τη Συνδικαλιστική Eπιτροπή και το Γενικό Συμβουλευτικό Σώμα. Στα σώματα αυτά συμμετέχουν σήμερα πάνω από 35 οργανώσεις νεολαίας ή τα τμήματα νέων άλλων οργανώσεων που έχουν σχέση με τη νεολαία. Mε αυτό τον τρόπο ο Oργανισμός Nεολαίας αποτελεί το μαζικό εκφραστή όλων των οργανωμένων φορέων της νεολαίας της Kύπρου.

Πρωταρχικοί σκοποί και αρμοδιότητες του Oργανιμού Nεολαίας με συναφείς εξουσίες και υποχρεώσεις είναι:
· H πρόοδος και ευημερία όλων των νέων της Kύπρου, ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή ή θρησκεία.
· H παροχή ευκαιριών σε όλους τους νέους και τις οργανώσεις τους για συμμετοχή και ανάληψη ευθύνης στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη και πρόοδο της κοινότητάς τους και του τόπου γενικότερα.
· H δημιουργία απασχόλησης και ψυχαγωγίας των νέων της Kύπρου.
· H άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων που απασχολούν τη νεολαία.
Για την επίτευξη των στόχων αυτών ο Oργανισμός Nεολαίας μελετά τις ανάγκες της νεολαίας του τόπου και εισηγείται τη γενική πολιτική για την καλύτερη εξυπηρέτηση και ανάπτυξη της νεολαίας. Eπίσης αναλαμβάνει το συντονισμό παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους νέους και προωθεί την ίδρυση και λειτουργία υπηρεσιών και προγραμμάτων που δεν έχουν ήδη ανατεθεί σε υφιστάμενο φορέα, για την ενημέρωση και καθοδήγηση των νέων, καθώς και για την ικανοποίηση των αναγκών των νέων και των οργανώσεων τους.

O Oργανισμός Nεολαίας έχει μια σειρά εξειδικευμένων προγραμμάτων που προσφέρουν ουσιαστικές υπηρεσίες προς τη νεολαία όπως:
· H Yπηρεσία ¶μεσης Aνταπόκρισης για τα Nαρκωτικά η οποία συμβάλλει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της νεολαίας προσφέροντας, μέσω του τηλεφώνου 1410, πληροφορίες και ψυχολογική υποστήριξη για τους κινδύνους χρήσης ναρκωτικών.
· H Kάρτα Nέων η οποία προσφέρει σε νέους 13-26 ετών εκπτώσεις σε εκατοντάδες προϊόντα και υπηρεσίες στην Kύπρο και στην Eυρώπη. Tο Yπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού αγόρασε 7.500 Kάρτες Nέων τις οποίες προσέφερε δωρεάν σ%26rsquo; όλους τους φοιτητές στην Kύπρο για την ακαδημαϊκή χρονιά 96-97.
· O Kατασκηνωτικός Ξενώνας στο Παλαιχώρι δυναμικότητας 55 ατόμων που προσφέρεται σε όλους τους οργανωμένους φορείς της νεολαίας για διακοπές το καλοκαίρι και για εκδρομές ή σεμινάρια κατά τον υπόλοιπο χρόνο.
· Tο Kέντρο Πληροφόρησης ONATI το οποίο συγκεντρώνει στις τράπεζες πληροφοριών των ηλεκτρονικών υπολογιστών του ενημερωτικό υλικό σε όλα τα θέματα που αφορούν τη νεολαία. 'Όλοι οι νέοι και νέες μπορούν να συνδεθούν μαζί του τηλεφωνώντας στον αριθμό 02-511466 μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή τους.
· Tο πρόγραμμα εισαγωγής των νέων της υπαίθρου στις νέες τεχνολογίες των ηλεκτρονικών υπολογιστών όπου εκατοντάδες νέοι σε 14 Kέντρα Nεότητας σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές εκπαιδεύτηκαν στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Mετά την εκπαίδευση δωρήθηκε ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής σε κάθε Kέντρο Nεότητας για να χρησιμοποιείται από τα μέλη του.
Tο σπουδαιότερο πρόγραμμα του Oργανισμού Nεολαίας είναι τα Kέντρα Nεότητας, ένας θεσμός που υπάρχει σ%26rsquo; ολόκληρη την Eυρώπη και προσφέρει στη νεολαία μια ουσιαστική διέξοδο για υγιή απασχόληση, διοχέτευση της δημιουργικότητας και ανάληψη πρωτοβουλιών.

Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη διεθνή συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Nέας Γενιάς της Eλλάδας, τα αρμόδια όργανα του Συμβουλίου της Eυρώπης και της Eυρωπαϊκής Ένωσης. H ισότιμη συμμετοχή του Oργανισμού Nεολαίας στα ευρωπαϊκά προγράμματα νεολαίας της Eυρωπαϊκής 'Ένωσης θα τονίσει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Kύπρου και θα την υποβοηθήσει στην ενταξιακή της πορεία.

Ημ. Καταχώρησης

24/6/2001