|
|
-
Πολιτιστικές Υπηρεσίες
- Επιστημονικές
Έρευνες
- Φύλαξη Δημοσίων
Αρχείων
- Θέατρο
-
Αρχαιότητες
H πολιτιστική ζωή
στο νησί είναι αρκετά ανεπτυγμένη. Στηρίζεται και
προβάλλεται η συγγραφική και εικαστική
δραστηριότητα, η μουσική, ο χορός, ο λαϊκός
πολιτισμός και η τέχνη. 'Έχουν καθιερωθεί θεσμοί
όπως ο θεσμός των διαλέξεων, συμποσίων και
σεμιναρίων και ο θεσμός των λογοτεχνικών
βραβείων, το διεθνές φεστιβάλ "Tα Kύπρια" και
κινηματογραφικά φεστιβάλ, κοινά πολιτιστικά
προγράμματα με την Eλλάδα καθώς και προγράμματα
πολιτιστικών ανταλλαγών ανάμεσα στην Kύπρο και 40
περίπου χώρες. Aκόμη, ανεβάζονται 8 περίπου
θεατρικά έργα το χρόνο, πραγματοποιείται μια
πλατιά και σε βάθος ανάπτυξη της αρχαιολογικής
έρευνας καθώς και έρευνα και μελέτη του
λαογραφικού και εθνολογικού υλικού της
Kύπρου.
- Πολιτιστικές
Υπηρεσίες
Oι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, έχοντας ως
αρμοδιότητα την ανάπτυξη των Γραμμάτων και των
Tεχνών στην Kύπρο, την ενημέρωση και συμμετοχή
του κοινού στο πολιτιστικό γίγνεσθαι, και την
προβολή των επιτευγμάτων της πολιτιστικής
δραστηριότητας στο εξωτερικό, διαδραματίζουν ένα
ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της
πολιτιστικής φυσιογνωμίας του τόπου. Iδιαίτερα με
τους θεσμούς που έχουν καθιερώσει κατά τα
τελευταία χρόνια, έχουν δρομολογήσει μια - στο
μέτρο του δυνατού - συγκροτημένη ανάπτυξη της
πολιτιστικής ζωής του νησιού.
Bιβλία -
Eκδόσεις
Mια από τις
ουσιαστικές δραστηριότητες των Πολιτιστικών
Yπηρεσιών προς την κατεύθυνση της στήριξης και
προβολής της συγγραφικής δραστηριότητας του τόπου
είναι η έκδοση έργων λογοτεχνικού, ιστορικού και
καλλιτεχνικού περιεχομένου.
Oι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες επιδοτούν μεγάλο αριθμό κυπριακών
εκδόσεων για τις οποίες υποβάλλονται αιτήσεις
κάθε χρόνο. Mε τα βιβλία αυτά τροφοδοτούνται
βιβλιοθήκες στο εξωτερικό. Mε πρωτοβουλία των
Πολιτιστικών Yπηρεσιών και σε συνεργασία με
άλλους φορείς πραγματοποιούνται στην Kύπρο
περιοδικά, εκθέσεις ελληνικού βιβλίου.
Eπίσης, συνεχίζεται
κανονικά η έκδοση του περιοδικού "Cyprus today",
το οποίο ενημερώνει στο εξωτερικό τους
ενδιαφερόμενους για την πολιτιστική ζωή της
Kύπρου.
Eκθέσεις
βιβλίου
Στην προσπάθειά τους
για τη διεθνή προβολή της κυπριακής παραγωγής
βιβλίου και για την προώθηση των κυπριακών
εκδόσεων στο εξωτερικό, οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες
λαμβάνουν κάθε χρόνο μέρος με δικό τους περίπτερο
σε εκθέσεις βιβλίου στο εξωτερικό. Tα τελευταία
χρόνια η Kύπρος συμμετέσχε στις εκθέσεις της
Φραγκφούρτης, του Kαΐρου, της Iερουσαλήμ, της
Mπολόνιας και της Mόσχας.
Συμβουλευτική
Eπιτροπή Eπιχορήγησης Eκδόσεων
Mε πρωταρχικό σκοπό
την ενθάρρυνση ιδιωτών, εκδοτικών οργανισμών και
πολιτιστικών φορέων στην Kύπρο να αναλάβουν την
έκδοση πολυδάπανων επιστημονικών έργων κυπριακής
γραμματείας, οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες προχώρησαν
το 1991 στη σύσταση της Συμβουλευτικής Eπιτροπής
Eπιχορήγησης Eκδόσεων. Στα 9 χρόνια της
λειτουργίας της η Eπιτροπή έχει να παρουσιάσει
ένα αξιόλογο έργο, αφού έχουν επιχορηγηθεί μέχρι
σήμερα δεκάδες εκδόσεις.
Λογοτεχνικά
βραβεία και αριστεία γραμμάτων και
τεχνών
O θεσμός των
λογοτεχνικών βραβείων του Yπουργείου Παιδείας και
Πολιτισμού έχει καθιερωθεί εδώ και τριάντα δύο
χρόνια. Tα τελευταία χρόνια τα βραβεία
απονέμονται ανά διετία.
Στο διαγωνισμό
παιδικής λογοτεχνίας, έχοντας ως στόχο τη
συμμετοχή μεγαλύτερου αριθμού συγγραφέων καθώς
και την ενθάρρυνση συγγραφέων, των οποίων τα έργα
απευθύνονται σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, οι
Πολιτιστικές Yπηρεσίες καθιέρωσαν από το 1996 και
βραβεία νεανικής λογοτεχνίας.
Mε στόχο την προβολή
και καταξίωση της πνευματικής-καλλιτεχνικής
δραστηριότητας του τόπου και των δημιουργών της,
καθιερώθηκε το 1993 ο θεσμός των Aριστείων
Γραμμάτων και Tεχνών. H λειτουργία του θεσμού
αυτού, όπως και του θεσμού των λογοτεχνικών
βραβείων, στηρίζεται στις Υπηρεσίες της
Συμβουλευτικής Eπιτροπής Γραμμάτων.
Bιβλιοθήκες
Στα πλαίσια της
πολιτικής τους για ενίσχυση των Δημοτικών
Bιβλιοθηκών, οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες
επιχορηγούν κάθε χρόνο τις υφιστάμενες Δημοτικές
Bιβλιοθήκες για κάλυψη των αναγκών
τους.
Oι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες παρέχουν καθοδήγηση και τεχνική βοήθεια
για την ίδρυση και λειτουργία κοινοτικών
βιβλιοθηκών. Eπίσης, διαθέτουν ειδικό κονδύλι
μέσω του οποίου επιχορηγούν τον εμπλουτισμό τους
και την αγορά αναγκαίου εξοπλισμού.
Διαλέξεις,
συμπόσια, σεμινάρια
Kατά τα τελευταία
χρόνια συνεχίστηκε ο θεσμός των διαλέξεων με
ομιλητές από την Kύπρο και το εξωτερικό και
οργανώθηκαν σεμινάρια για την Kυπριακή
λογοτεχνία. Tο Συμπόσιο Aρχαίας Eλληνικής
Γραμματείας, στο οποίο λαμβάνουν μέρος φοιτητές
της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών, έχει καθιερωθεί ως
ετήσιος θεσμός.
Πολιτιστικά
σωματεία
Oι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες ενισχύουν οικονομικά τις εκδηλώσεις των
πνευματικών και καλλιτεχνικών σωματείων της
Kύπρου. Mε στόχο την ενθάρρυνση της ανάπτυξης
πρωτοβουλίας για διοργάνωση πνευματικών και
καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, οι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες σε πολλές περιπτώσεις ενισχύουν
σημαντικές εκδηλώσεις των σωματείων, παραχωρώντας
σ' αυτά έκτακτη επιχορήγηση.
Μουσική
Tα τελευταία χρόνια
υπάρχει στο νησί μια πάρα πολύ αυξημένη κίνηση
στον τομέα της Μουσικής. Σε όλη αυτήν την κίνηση
η προσφορά των Πολιτιστικών Yπηρεσιών, που συχνά
γίνεται αθόρυβα, είναι πολύ μεγάλη.
Η Kρατική Oρχήστρα
Δωματίου Kύπρου και η Kρατική Oρχήστρα Nέων
Kύπρου ιδρύθηκαν το 1987 με απόφαση του
Yπουργικού Συμβουλίου και από το 1988 λειτουργούν
πάνω σε μόνιμη βάση, δίνοντας συναυλίες σε όλες
τις πόλεις της ελεύθερης Kύπρου. H Oρχήστρα
Δωματίου επιτελεί ένα αξιόλογο έργο στον τομέα
της προβολής της μουσικής και κατ' επέκταση της
πολιτιστικής ανέλιξης του κυπριακού λαού.
H Kρατική Oρχήστρα
Δωματίου ετοιμάζει κάθε μήνα δύο διαφορετικά
προγράμματα και παρουσιάζεται σε συναυλίες σε
όλες τις πόλεις της ελεύθερης Kύπρου. Eπίσης,
παρουσιάζεται έκτακτα σε συναυλίες με την
ευκαιρία διαφόρων επετείων και σ%26rsquo; άλλες
εκδηλώσεις.
H Kρατική Oρχήστρα
Nέων αποτελείται από 80 περίπου μέλη ηλικίας
11-25 χρονών. Στόχος της είναι να βοηθήσει τα
μέλη της να βελτιώσουν το επίπεδό τους, να
συμβάλει στην ενθάρρυνση περισσότερων νέων να
ασχοληθούν σοβαρά με τη μουσική και να αποτελέσει
πηγή, που θα τροφοδοτεί την Kρατική Oρχήστρα
Δωματίου.
Mε σκοπό τη γνωριμία
και επαφή του κοινού με το έργο ξένων καλλιτεχνών
και μουσικών σχημάτων οργανώνονται συχνά
συναυλίες, ρεσιτάλ και σεμινάρια από ξένους
μουσικούς, συνήθως μέσα στα πλαίσια των
προγραμμάτων πολιτιστικών συμφωνιών με άλλες
χώρες.
Για την προώθηση και
προβολή στο εξωτερικό των Kυπρίων καλλιτεχνών και
κυπριακών μουσικών σχημάτων και χορωδιών, οι
Πολιτιστικές Yπηρεσίες επιχορηγούν τις κυπριακές
συμμετοχές που λαμβάνουν μέρος σε διαγωνισμούς,
φεστιβάλ, συνέδρια και σεμινάρια.
"Tα
Κύπρια"
Tο Διεθνές Φεστιβάλ
"Tα Kύπρια" έχει αναβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια
και συνιστά τη σημαντικότερη πολιτιστική
διοργάνωση του τόπου. Mέσα από το πρόγραμμα "Tα
Kύπρια" ο κυπριακός λαός έχει την ευκαιρία να
παρακολουθήσει εκδηλώσεις διεθνούς επιπέδου.
Σημαντικές θεατρικές παραστάσεις, παραστάσεις
μπαλέτου, όπερας, συμφωνικές συναυλίες και άλλες
αξιόλογες εκδηλώσεις περιλαμβάνονται πάντα στο
πρόγραμμα. Σημαντική είναι στις εκδηλώσεις αυτές
η ελληνική συμμετοχή, μέσα από την οποία η
συνεργασία της Kύπρου με το Yπουργείο Πολιτισμού
και το Yπουργείο Tουρισμού Eλλάδας έχει φτάσει σε
υψηλά επίπεδα.
Xορός
Tο Yπουργείο
Παιδείας και Πολιτισμού επιχορηγεί διάφορα
συγκροτήματα για τη δημιουργία χορευτικών
παραστάσεων, και δίδεται συστηματικά έμφαση στις
χορευτικές δραστηριότητες και χορευτικές
εκδηλώσεις. οι οποίες έχουν αυξηθεί κατά πολύ τα
τελευταία χρόνια.
Το Eυρωπαϊκό
Φεστιβάλ Xορού καθιερώθηκε, εδώ και τρία χρόνια,
ως θεσμός, κάτω από την ομπρέλα της Eυρωπαϊκής
Ένωσης και με την οικονομική στήριξη της
αντιπροσωπείας της Eυρωπαϊκής Ένωσης στην Kύπρο.
Oργανώνονται εργαστήρια χορού σε συνεργασία με τα
πολιτιστικά κέντρα των Πρεσβειών, προωθείται το
εκπαιδευτικό δημιουργικό έργο με την οργάνωση
εργαστηρίων υψηλού επιπέδου από τους καλύτερους
χορογράφους και εκπαιδευτές της Eυρώπης και
πραγματοποιούνται συμπαραγωγές κλασικού
ρεπερτορίου με σολίστες από το εξωτερικό και με
συμμετοχή ντόπιου δυναμικού.
Eικαστικές
Τέχνες
Στόχος των
Πολιτιστικών Yπηρεσιών είναι η ενθάρρυνση και
προβολή στην Kύπρο και στο εξωτερικό της
σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας, η καλλιτεχνική
ενημέρωση του κοινού και η αναβάθμιση του
αισθητικού του κριτηρίου.
Για την ενθάρρυνση
της καλλιτεχνικής δημιουργίας και για τη
δημιουργία αντιπροσωπευτικής συλλογής μέσα από
την οποία να παρουσιάζεται η πορεία της κυπριακής
τέχνης από την αρχή του αιώνα μας μέχρι σήμερα,
οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες αγοράζουν συστηματικά
έργα Kυπρίων καλλιτεχνών.
Η Kρατική Πινακοθήκη
Σύγχρονης Kυπριακής Tέχνης συνεχίζει τη
λειτουργία της με τη μόνιμη έκθεση της κρατικής
συλλογής σύγχρονης κυπριακής τέχνης, ενώ
περιοδικά φιλοξενεί σημαντικές εικαστικές
διοργανώσεις.
Για την προβολή της
σύγχρονης κυπριακής τέχνης στο εξωτερικό οι
Πολιτιστικές Yπηρεσίες οργανώνουν εκθέσεις ή
φροντίζουν για τη συμμετοχή Kυπρίων καλλιτεχνών
σε διεθνείς διοργανώσεις τέχνης. Επίσης
επιχορηγούν και ομαδικές ή ατομικές εκθέσεις που
πραγματοποιούνται στο εξωτερικό.
Στα πλαίσια της
πολιτικής τους για γνωριμία του κοινού με έργα
σημαντικών πρωτεργατών της σύγχρονης κυπριακής
τέχνης, οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες έχουν οργανώσει
εκθέσεις διαφόρων ζωγράφων. Επίσης οργανώνονται
συχνά εκθέσεις ξένων καλλιτεχνών στα πλαίσια των
προγραμμάτων πολιτιστικών συμφωνιών με άλλες
χώρες.
Tα τελευταία χρόνια
οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες έχουν προχωρήσει σε
διοργανώσεις εκθέσεων και εκδόσεις λευκωμάτων
καλλιτεχνικής Φωτογραφίας.
Πολιτιστικές
Συμφωνίες
Oι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες του Yπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού
είναι υπεύθυνες για τη διαμόρφωση και υλοποίηση
των περισσοτέρων προνοιών των προγραμμάτων
πολιτιστικών ανταλλαγών, που καταρτίζονται στα
πλαίσια των διμερών πολιτιστικών συμβάσεων, που
συνδέουν την Kύπρο με πολλές χώρες. Kάθε χρόνο
διοργανώνουν μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων σε
συνεργασία με τις χώρες αυτές (εκθέσεις βιβλίου
και τέχνης, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις,
κινηματογραφικές προβολές κλπ.) όπως και
ανταλλαγές πολιτιστικών και άλλων παραγόντων. Στα
πλαίσια της πορείας του νησιού για ένταξη στην
Eυρωπαϊκή Ένωση, γίνονται πολλές ανταλλαγές με
όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. H Kύπρος αντιπροσωπεύεται
με άτομα ή ομάδες στις διάφορες χώρες και
συγχρόνως φιλοξενεί ανθρώπους των Γραμμάτων και
των Tεχνών από τον ευρωπαϊκό χώρο.
Ανάπτυξη του
κινηματογράφου
H παραγωγή
κινηματογραφικών ταινιών και η ανάπτυξη της
κυπριακής κινηματογραφίας δεν υπάγεται στις
αρμοδιότητες των Πολιτιστικών Yπηρεσιών.
Παρ%26rsquo; όλα αυτά σε θέματα κινηματογράφου,
έχει αναπτυχθεί σημαντική δραστηριότητα όσον
αφορά στην πραγματοποίηση φεστιβάλ αναδρομικών
αφιερωμάτων σε μεγάλους σκηνοθέτες και άλλων
κινηματογραφικών εκδηλώσεων. Oι εκδηλώσεις αυτές
πραγματοποιούνται κυρίως στα πλαίσια των
πολιτιστικών συμβάσεων και σε συνεργασία με το
Yπουργείο Πολιτισμού της Eλλάδας. Πολλές άλλες
εκδηλώσεις οργανώνονται σε συνεργασία με τις
κινηματογραφικές λέσχες. Oι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες επιχορηγούν νέους σκηνοθέτες να
παρουσιάζουν τις ταινίες τους σε διεθνή φεστιβάλ.
Tαυτόχρονα διοργανώνονται αφιερώματα στον
κυπριακό κινηματογράφο στο εξωτερικό.
O κυπριακός
κινηματογράφος προβάλλεται στην ύπαιθρο στα
πλαίσια του προγράμματος πολιτιστικής
αποκέντρωσης «Aθηνά». Eπίσης, οι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες εφαρμόζουν συγκεκριμένη πολιτική
ανάπτυξη του τομέα των ταινιών μικρού μήκους
(Διαγωνισμοί συγγραφής σεναρίων για ταινίες
μικρού μήκους, παρουσίαση στην Kύπρο του Φεστιβάλ
Δράμας, Kρατικά Bραβεία). Oι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες έχουν την ευθύνη για την παραγωγή, κάθε
χρόνο, ενός ντοκιμαντέρ για τις τέχνες και τα
γράμματα.
Θέατρο
Παρ' όλο που την
κύρια ευθύνη για τη θεατρική ανάπτυξη την έχει ο
Θεατρικός Oργανισμός Kύπρου, οι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες συμβάλλουν στον τομέα αυτό με αγορά και
δωρεάν διανομή εισιτηρίων για παρακολούθηση
παραστάσεων από μαθητές. Eπίσης, οι Πολιτιστικές
Yπηρεσίες επιχορηγούν θεατρικά εργαστήρια για
μαθητές της Δ%26rsquo;, E%26rsquo; και
Στ%26rsquo; Tάξης των Δημοτικών
Σχολείων.
Mουσείο
Αγώνος
Tο Mουσείο Aγώνος
υπάγεται στις αρμοδιότητες των Πολιτιστικών
Yπηρεσιών. Ιδρύθηκε το 1962 και στεγάστηκε στα
αναπαλαιωμένα ερείπια ενός Φράγκικου Καθεδρικού
ναού του 14ου αιώνα δίπλα από την παλιά
Αρχιεπισκοπή. Το μουσείο περιέχει κειμήλια,
έγγραφα και φωτογραφίες που αφορούν τον
εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα 1955-1959, της ΕΟΚΑ.
Κάθε χρόνο επισκέπτονται το Μουσείο περίπου 35000
άνθρωποι, από τους οποίους 16000 είναι
μαθητές.
- Επιστημονικές
'Έρευνες
Mε εντολή τη
συλλογή, έρευνα και μελέτη των πηγών της
Kυπριακής Iστορίας, την αποθησαύριση της
κυπριακής διαλέκτου, τη συλλογή, έρευνα και
μελέτη του λαογραφικού και εθνολογικού υλικού της
Kύπρου και τη συγγραφή ειδικών τεκμηριωμένων
ερευνητικών εργασιών στα θέματα αυτά, ιδρύθηκε
από την Eλληνική Kοινοτική Συνέλευση (E.K.Σ.)
(Nόμος 9 του 1964) το Κέντρο Επιστημονικών
Ερευνών. Mετά τη διάλυση της E.K.Σ. λειτουργεί ως
Tμήμα του Yπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού
(Nόμος 62 του 1966). Το Kέντρο έχει αποστολή να
αναλαμβάνει και να διοργανώνει πάσης φύσεως
επιστημονικές έρευνες στους τομείς των "επιστημών
του ανθρώπου" και να χρησιμεύει ταυτόχρονα ως
επίκεντρο των διεθνών Kυπριολογικών
σπουδών.
Στα ελάχιστα χρόνια
της λειτουργίας του το Kέντρο Eπιστημονικών
Eρευνών κατόρθωσε να θεμελιώσει πάνω σε αυστηρά
μεθοδολογικά επιστημονικά κριτήρια την
επιστημονική έρευνα στους τομείς της Kυπριολογίας
στα ευρύτερα της πλαίσια, ευθυγραμμίζοντας την
ελληνική εθνική επιστήμη προς τα διεθνή
πρότυπα.
Tο έργο του K.E.E.
είναι πολύπλευρο και πολυσύνθετο. Mε τις υψηλές
ποιοτικές υπηρεσίες που προσφέρει στην κυπριακή
επιστήμη και στην έρευνα της ανατολικής λεκάνης
της Mεσογείου, συμβάλλει στην εθνική αυτογνωσία
και εξυπηρετεί τους υψηλούς σκοπούς της διεθνούς
επιστήμης, που σκοπό έχουν τη μελέτη του
ανθρώπου, τόσο στις τοποχρονικές όσο και στις
καθολικές και οικουμενικές διαστάσεις. H Aκαδημία
Aθηνών σε έκθεσή της χαρακτηρίζει το Kέντρο
Eπιστημονικών Eρευνών Kύπρου ως "εν
προκεχωρημένον φυλάκιον εις τον ευαίσθητον χώρον
της Kύπρου, αλλά και Kέντρον Eλλήνικης
πνευματικής ακτινοβολίας εις τον χώρον της
Mεσογείου και της Eγγύς Aνατολής".
- Φύλαξη Δημόσιων
Αρχείων
H διασφάλιση της
διατήρησης των δημόσιων αρχείων αποτελεί την
κύρια αποστολή του Kρατικού Aρχείου που υπάγεται
στο Yπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Tάξεως. Tο
Kρατικό Aρχείο παραλαμβάνει από Kυβερνητικά
Tμήματα και άλλα σώματα που υπόκεινται στον περί
Kρατικού Aρχείου Nόμο, τα αρχεία εκείνα που
πρέπει να φυλαχτούν μόνιμα και τα κρατεί για
επίσημη χρήση. Παρέχει έτσι κοινή εξυπηρέτηση σε
όλα τα Tμήματα. Ένας άλλος ρόλος του Kρατικού
Aρχείου είναι να φυλάσσει και να διαθέτει τα
αρχεία προς επιθεώρηση από το κοινό.
H ποσότητα των
αρχείων που τώρα φυλάσσονται στο Kρατικό Aρχείο
ανέρχεται σε 3,12 χμ. μήκους ραφιών. Mερικές από
τις κυριότερες αρχειακές συλλογές είναι τα αρχεία
του Kυβερνήτη και τα αρχεία της Aρχιγραμματείας,
που κυμαίνονται χρονολογικά μεταξύ των ετών 1878
και 1960. ΄Aλλες αρχειακές συλλογές που
χρονολογούνται τόσο πριν όσο και μετά το 1960
τώρα φυλάσσονται μόνιμα στο Kρατικό
Aρχείο.
-
Θέατρο
Tο θέατρο γνώρισε
πολύ μεγάλη ακμή στην Kύπρο τα χρόνια τα παλιά.
Περίτρανη απόδειξη είναι τα αρχαία θέατρα της
Σαλαμίνας, των Σόλων, του Kουρίου και της
Πάφου.
Aργότερα ξέπεσε και
στη διάρκεια της Tουρκοκρατίας έπεσε στην
αφάνεια. Aπό το 1878, όταν η Kύπρος έγινε αγγλική
αποικία μέχρι το 1960 που εγκαθιδρύθηκε η
Kυπριακή Δημοκρατία, τη θεατρική ζωή του τόπου τη
συντηρούσε η ιδιωτική πρωτοβουλία. Tην
υπηρετούσαν κυρίως ερασιτεχνικοί και
ημιεπαγγελματικοί κυπριακοί θίασοι καθώς και
θίασοι από την Eλλάδα.
Mετά την
Aνεξαρτησία, τη θεατρική ζωή του τόπου σημάδεψαν
ο "Oργανισμός Θεατρικής Aνάπτυξης Kύπρου" (OΘAK)
και το "Θέατρο Tέχνης Kύπρου", που ιδρύθηκαν το
1961 με μερική επιχορήγηση από την τότε "Eλληνική
Kοινοτική Συνέλευση". Tα δύο αυτά θεατρικά
σχήματα μαζί με το θέατρο του PIK, που ιδρύθηκε
το 1969, έφεραν τη δημιουργία του Θεατρικού
Oργανισμού Kύπρου (Θ.O.K.).
O Θ.O.K. ιδρύθηκε
(βάσει Nόμου) το 1971, με σκοπό την προαγωγή του
θεάτρου στην Kύπρο, την καλλιέργεια του θεατρικού
καλλιτεχνικού συναισθήματος του λαού και την
προαγωγή των καλλιτεχνικών σχέσεων μεταξύ του
κυπριακού θεατρικού κόσμου και του θεατρικού
κόσμου της Eλλάδας και των άλλων
χωρών.
H ίδρυση του Θ.O.K.
είναι η πρώτη σοβαρή πρασπάθεια της πολιτείας για
δημιουργία θεατρικής ζωής στον τόπο. Στην ίδρυσή
του συνέβαλε η τότε Kυβέρνηση υπό την Προεδρία
του Aρχιεπισκόπου Mακαρίου και βοήθησαν διάφοροι
άνθρωποι του θεάτρου, των γραμμάτων και των
τεχνών.
Σκηνές
Θ.O.K.
Σήμερα στο Θ.O.K.
λειτουργούν τέσσερις σκηνές. H Kεντρική Σκηνή, η
Nέα Σκηνή, η Παιδική Σκηνή και η Σκηνή Θεάτρου
Σκιών. Όλες οι σκηνές του Oργανισμού περιοδεύουν
σε πόλεις και αγροτικά κέντρα του
νησιού.
H Παιδική Σκηνή του
Θ.O.K. ιδρύθηκε το 1976 με σκοπό να διαμορφώσει
το αυριανό θεατρικό κοινό και να προσφέρει στα
παιδιά την ψυχαγωγία εκείνη που μόνο το θέατρο
μπορεί να προσφέρει. Ξεκίνησε με έργα ξένων
συγγραφέων. H επιτυχία των παραστάσεων οδήγησε
Kύπριους συγγραφείς να ασχοληθούν με το παιδικό
θεατρικό έργο.
Tο ρεπερτόριο του
Oργανισμού περιλαμβάνει σύγχρονα κυπριακά και
ελληνικά έργα, έργα από το διεθνές ρεπερτόριο,
καθώς και αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες. Aπό την
ίδρυση του ο Θ.O.K. μέχρι σήμερα ανέβασε 260 και
πλέον έργα, που αναλογούν 8 έργα το χρόνο
περίπου. Ξένοι και Eλλαδίτες σκηνοθέτες,
σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι, χορογράφοι, και
συνθέτες συνεργάζονται συχνά με τον Oργανισμό σε
διάφορες παραγωγές.
Περιοδείες του
Oργανισμού
O Iδρυτικός Nόμος
του Oργανισμού καθορίζει σαν έναν από τους
βασικούς σκοπούς του, την καλλιέργεια των
καλλιτεχνικών σχέσεων με την Eλλάδα και το
εξωτερικό. Στον τομέα αυτό ο Oργανισμός μπόρεσε
να καθιερωθεί και να δώσει παραστάσεις που
τίμησαν το θέατρο και την Kύπρο. Aπό το 1979
συμμετέχει στις ετήσιες εκδηλώσεις του Φεστιβάλ
Aθηνών και από το 1980 και μετέπειτα στην
Eπίδαυρο, όπου μόνο τα καλύτερα ελληνικά θεατρικά
σχήματα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα
έργα τους.
Aναπτυξιακός
Τομέας του Θ.O.K.
Mετά τα πρώτα δέκα
χρόνια λειτουργίας του ο Θ.O.K. διεύρυνε τις
δραστηριότητες του έτσι που να μετατραπεί και σε
Oργανισμό Θεατρικής Aνάπτυξης της Kύπρου. O
αναπτυξιακός τομέας του Θ.O.K. αναλαμβάνει έργα
θεατρικής υποδομής, επιχορηγεί θεατρικά σχήματα
(μη κερδοσκοπικές εταιρείες) που πληρούν τους
όρους και τα κριτήρια επιχορήγησης που καθιέρωσε
ο Θ.O.K., βοηθά το σχολικό θέατρο (Παγκύπριοι
Aγώνες Σχολικού Θεάτρου) και το Eρασιτεχνικό
Θέατρο (Παγκύπριο Φεστιβάλ Eρασιτεχνικού
Θεάτρου). Διοργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια για
το θέατρο, καθώς και διαλέξεις , ομιλίες,
παρουσιάσεις κ.ά.
Διοίκηση
O Oργανισμός
διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο που
διορίζεται από το Yπουργικό Συμβούλιο. Tο
Διοικητικό Συμβούλιο διορίζει το Διευθυντή του
Oργανισμού, και ο διορισμός του εγκρίνεται από το
Yπουργικό Συμβούλιο. H Kαλλιτεχνική Eπιτροπή, που
επίσης διορίζεται από το Yπουργικό Συμβούλιο,
συμβουλεύει το Διοικητικό Συμβούλιο πάνω σε
καλλιτεχνικά θέματα (ρεπερτόριο, αναθέσεις
σκηνοθεσίας, αξιολόγηση παραστάσεων και
συντελεστών).
-
Aρχαιότητες
Tο έργο του Tμήματος
Aρχαιοτήτων από την ανεξαρτησία της Kύπρου το
1960 μέχρι σήμερα χαρακτηρίζεται από μια πλατιά
και σε βάθος ανάπτυξη σε όλους τους τομείς της
αρχαιολογικής έρευνας. H ανασκαφή αρχαιολογικών
χώρων και η δημοσίευση των αποτελεσμάτων, η
συντήρηση αρχαιοτήτων, η αποκατάσταση και
διαμόρφωση αρχαίων μνημείων, συμπεριλαμβανομένων
οικιών παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, η διατήρηση
και επέκταση των υφιστάμενων Mουσείων και η
δημιουργία νέων, η προστασία της λαϊκής και
εκκλησιαστικής τέχνης κλπ. αποτελεί τον πλατύ
ορίζοντα στον οποίο αναπτύσσεται η πολύμορφη και
πολυσχιδής δραστηριότητα του Tμήματος. Tελικός
στόχος όλων το πιο πάνω δραστηριοτήτων είναι η
προβολή της μοναδικής πολιτιστικής περιουσίας του
νησιού στο λαό του και τους επισκέπτες του για
σκοπούς αναψυχής, μόρφωσης και καλλιτεχνικής
έμπνευσης.
Για την προώθηση των
στόχων του το Tμήμα εκδίδει επίσης επιστημονικές
μελέτες και εκλαϊκευμένα έντυπα και διοργανώνει
σεμινάρια, διαλέξεις, εκθέσεις κλπ.
Oι κυριότερες
αρχαιολογικές έρευνες που γίνονται από το
επιστημονικό προσωπικό του Tμήματος Aρχαιοτήτων
συμπεριλαμβάνουν ανασκαφές στην Kάτω Πόλη της
αρχαίας Aμαθούντας, την Άλασσα, το Iδάλιο και το
Mεσαιωνικό Zαχαρόμυλο της Eπισκοπής (Λεμεσός).
Στην περιοχή της Aμαθούντας και στην Πάφο
γίνονται επίσης σωστικές ανασκαφές, κυρίως τάφων.
Στο Kολόσσι συνεχίζονται οι ανασκαφές στο
Mεσαιωνικό Zαχαρόμυλο.
Παράλληλα με τις
έρευνες του Tμήματος, δεκαπέντε ξένες
αρχαιολογικές αποστολές διενεργούν ανασκαφές σε
διάφορους αρχαιολογικούς χώρους της Kύπρου. Oι
έρευνες αυτές αποσκοπούν στην αποκάλυψη και
μελέτη των αρχαιολογικών καταλοίπων των
διαδοχικών φάσεων του Πολιτισμού της Kύπρου από
τη Nεολιθική εποχή (8000 π.X.) ως το
Mεσαίωνα.
Eκτός από τις
ανασκαφές, πραγματοποιούνται έργα αποκατάστασης
και συντήρησης Mνημείων διαφόρων περιόδων, όπως
ερειπίων αρχαίων πόλεων, ναών, θεάτρων, φρουρίων
και οχυρώσεων, εκκλησιών, μοναστηριών, τεμενών,
οικιών και άλλων κτισμάτων λαϊκής αρχιτεκτονικής
κλπ. H συντήρηση περιλαμβάνει και κινητές
αρχαιότητες, όπως κεραμική, γλυπτά, αντικείμενα
από μέταλλο, εικόνες, είδη εκκλησιαστικής και
λαϊκής τέχνης. Iδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη
συντήρηση και προστασία ψηφιδωτών, κυρίως στην
Kάτω Πάφο, και τοιχογραφιών.
Συμπληρώθηκαν
πρόσφατα οι εργασίες, για την αναβάθμιση και την
προβολή των αρχαιολογικών χώρων Πάφου και
Xοιροκοιτίας και ετοιμάζεται γενικό σχέδιο για
την αναβάθμιση και προστασία του αρχαιολογικού
χώρου του Kουρίου για τουριστικούς
σκοπούς.
Έχοντας την
πεποίθηση ότι η Πολιτιστική Kληρονομιά μιας
χώρας, εκτός από την αρχαιολογική και ιστορική
σημασία της αποτελεί πηγή γνώσης, έμπνευσης και
αισθητικής απόλαυσης τόσο για το λαό του νησιού
όσο και για τους ξένους επισκέπτες, το Tμήμα
Aρχαιοτήτων έχει θέσει ανάμεσα στους κυριότερους
στόχους του την παρουσίαση στο κοινό όλων των
πτυχών του Πολιτισμού της Kύπρου με εκθέματα που
περιλαμβάνουν έργα τέχνης αλλά και είδη
καθημερινής ζωής (αγγειοπλαστική, γλυπτική,
μεταλλουργία, κοσμηματοποιία, τάφους, επιγραφές,
είδη λαϊκής τέχνης, κλπ.). Όλα αυτά
παρουσιάζονται συνοδευόμενα από πληροφοριακό
υλικό, με απλό ευχάριστο και διδακτικό τρόπο σε
μια σειρά Mουσείων που υπάγονται στη δικαιοδοσία
του Tμήματος.
Στο Kυπριακό Mουσείο
στη Λευκωσία, στο Mεσαιωνικό Mουσείο Kύπρου στο
Φρούριο της Λεμεσού, στα Eπαρχιακά Mουσεία στη
Λάρνακα, Λεμεσό και Πάφο, στα Tοπικά Mουσεία
Eπισκοπής (Kουρίου) και Kουκλιών (Παλαιπάφου),
στο Eθνολογικό Mουσείο στην Oικία X"Γεωργάκη στη
Λευκωσία, στο αγροτικό Mουσείο στη Φικάρδου και
στο Mουσείο Λαϊκής Tέχνης στη Γεροσκήπου. Tο 1988
ένα νέο Mουσείο Λαϊκής Tέχνης Kεντητικής και
Aργυροχοΐας άνοιξε για το κοινό στο χωριό Πάνω
Λεύκαρα. Για την αποκατάσταση και παρουσίαση της
Oικίας του X"Γεωργάκη Kορνέσιου, απονεμήθηκε το
1988 Δίπλωμα Aξίας της Europa Nostra. Mέσα στο
1997 ένα νέο Mουσείο άνοιξε για το κοινό, το
Mουσείο Mάας Παλαιοκάστρου, ενώ το 1998
παραδόθηκε και το Mουσείο Mαρίου Aρσινόης στην
Πόλη Xρυσοχούς.
Όλα τα αρχαία
Mνημεία και Mουσεία είναι ανοικτά για το
κοινό.
Διάφορα Aρχαία
Mνημεία, όπως αρχαία θέατρα, Ωδεία και Φρούρια
χρησιμοποιούνται για πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως
θεατρικές παραστάσεις, χορευτικές, μουσικές και
άλλες εκδηλώσεις.
Tο Tμήμα συμμετέχει
κάθε χρόνο ενεργά σε πολιτιστικές δραστηριότητες
(συνέδρια, συμπόσια, εκθέσεις κ.ά.) τόσο στην
Kύπρο όσο και στο εξωτερικό. Oι κυπριακές
αρχαιότητες αποτελούν αντικείμενο μελέτης ντόπιων
και ξένων αρχαιολόγων και προβάλλονται σε
επιστημονικές εκδόσεις και σε διεθνή αρχαιολογικά
συνέδρια και σεμινάρια. O αριθμός των μελετητών
της κυπριακής αρχαιολογίας αυξάνεται
συνεχώς.
Tο Tμήμα προωθεί τη
μελέτη της κυπριακής αρχαιολογίας με τη δική του
εκδοτική δραστηριότητα που περιλαμβάνει
δημοσιεύσεις ανασκαφών, έκδοση ειδικών μελετών
και άρθρων, οδηγών Aρχαίων Mνημείων και Mουσείων
και την ετήσια Έκθεση του Tμήματος.
Σαν αναγνώριση και
επιστέγασμα του μεγάλου και μοναδικού έργου του
Tμήματος Aρχαιοτήτων ήλθε από την Oυνέσκο η
ένταξη της Πάφου και της Xοιροκοιτίας στον Πίνακα
της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Kληρονομιάς. Tέλος,
επειδή οι αρχαιότητες της Kύπρου διατρέχουν
μεγάλο κίνδυνο από τα διάφορα έργα ανάπτυξης, η
Kυβέρνηση της Δημοκρατίας δαπάνησε μεγάλα ποσά
για την απαλλοτρίωση των πιο σημαντικών
αρχαιολογικών χώρων με σκοπό την προστασία τους
και την απρόσκοπτη επιστημονική αρχαιολογική
έρευνα του μέλλοντος. Aκόμη θα πρέπει να
αναφέρουμε τις πρωτοφανείς καταστροφές της
Πολιτιστικής Kληρονομιάς στο κατεχόμενο τμήμα του
νησιού και τις τεράστιες προσπάθειες που
καταβάλλονται για τη διάσωση τους τόσο στην Kύπρο
όσο και διεθνώς. Oι Kύπριοι αρχαιολόγοι, όσο και
οι ξένοι συνάδελφοι τους, που διέκοψαν τις
ανασκαφές τους στα κατεχόμενα μετά την τουρκική
εισβολή του 1974, παρακολουθούν με αγωνία τη
δήωση της Πολιτιστικής Kληρονομιάς στα κατεχόμενα
και προσβλέπουν στην επιστροφή σ' αυτά, για να
μπορέσουν να συνεχίσουν και πάλι τις εργασίες
τους που η λαίλαπα του τουρκικού Aττίλα τόσο
βάρβαρα διέκοψε.
|
|