Μερικές από τις πιο αποτελεσματικές εργασίες του Οργανισμού στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν γίνει για τους πρόσφυγες. Πολλά εκατομμύρια θύματα των πολέμων, των διωγμών και των εσωτερικών αναστατώσεων υπήρξαν το ενδιαφέρον Αντιπροσωπείας Ανακούφισης και 'Εργων των Ηνωμένων Εθνών για Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στη Μέση Ανατολή (UNRWA) και του Γραφείου της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

Το UNHCR εξασφαλίζει διεθνή προστασία και ανθρωπιστική βοήθεια για 12 περίπου εκατομμύρια πρόσφυγες που είναι υπό τη φροντίδα του. Προωθεί την ολοκλήρωση και επικύρωση διεθνών συμβάσεων για την προστασία των προσφύγων, επιβλέπει την εφαρμογή των, προωθεί μέσω συμφωνιών με Κυβερνήσεις μέτρα για να βελτιώσει την κατάσταση των προσφύγων και να ελαττώσει τον αριθμό αυτών που χρειάζονται προστασία, βοηθά κυβερνητικές και ιδιωτικές προσπάθειες, για να προωθήσει εθελοντικό επαναπατρισμό ή αφομοίωση, προωθεί είσοδο προσφύγων σε χώρες και εργάζεται για να εξασφαλίσει άδεια σε πρόσφυγες ώστε να μεταφέρουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, ειδικά αυτά που είναι αναγκαία για επανεγκατάσταση.

Η UNRWA εξασφαλίζει υλική βοήθεια σε 2 περίπου εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Ιορδανία, στο Λίβανο, στην Αραβική Δημοκρατία της Συρίας και στις κατεχόμενες περιοχές της Δυτικής Οχθης και της Λωρίδας της Γάζας, παρέχοντας σ'αυτούς εκπαίδευση και υπηρεσίες υγείας και ανακούφισης.

Τα Ηνωμένα Εθνη έλαβαν νομικά μέτρα για να προστατέψουν τους πρόσφυγες, το 1951, όταν υιοθετήθηκε η Σύμβαση σχετικά με το Καθεστώς των Προσφύγων, αναθεωρώντας και ενοποιώντας προηγούμενες συμφωνίες στο καθεστώς των δικαιωμάτων των προσφύγων και επεκτείνοντας το πεδίο τους. Η Σύμβαση απαγορεύει την εκδίωξη των προσφύγων, ειδικά σε περιοχή όπου η ζωή ή η ελευθερία τους μπορεί να απειληθεί. Επίσης καθορίζει τα ελάχιστα αποδεκτά επίπεδα μεταχείρισης των προσφύγων στις χώρες που τους παρέχουν άσυλο, σε σχέση με την θρησκεία, την πρόσβαση στα δικαστήρια, την εκπαίδευση, την ανακούφιση, την εργατική νομοθεσία, τη στέγαση και την ελευθερία διακίνησης. Το πρωτόκολλο του 1967 επεκτείνει τη Σύμβαση ώστε να ισχύει στην κατάσταση των "νέων προσφύγων" δηλ. για πρόσωπα που έγιναν πρόσφυγες μετά την 1η Ιανουαρίου 1951.

Η Συνθήκη περιέχει άρθρα για μη διακρίσεις σε σχέση με τη φυλή, τη θρησκεία και τη χώρα καταγωγής, για το νομικό καθεστώς των προσφύγων, για το δικαίωμά τους σε κερδοφόρα απασχόληση, για έκδοση εγγράφων ταυτότητας και ταξιδιωτικών εγγράφων, για την καταλληλότητα των φορολογικών επιβαρύνσεων στους πρόσφυγες και για το δικαίωμα τους να μεταφέρουν τα υπάρχοντά τους σε χώρα στην οποία έγιναν δεκτοί για επανεγκατάσταση.

Τα Ηνωμένα Εθνη έχουν κάνει οτιδήποτε για τους απάτριδες (stateless persons); Το 1954, τα Ηνωμένα Εθνη υιοθέτησαν Σύμβαση σε σχέση με το καθεστώς των Απάτριδων Προσώπων. Η Σύμβαση, που τέθηκε σε ισχύ, το 1969, καθορίζει αποδεκτά επίπεδα μεταχείρισης προσώπων που δεν έχουν εθνικότητα. Σε μια προσπάθεια για μείωση των μελλοντικών απάτριδων, τα Ηνωμένα Εθνη, το 1961, υιοθέτησαν μια σύμβαση για να βοηθήσουν ανθρώπους να αποκτήσουν εθνικότητα κατά τη γέννησή τους και για να περιορίσει τις περιστάσεις κατά τις οποίες θα ήταν δυνατό να χάσουν μια εθνικότητα χωρίς να αποκτήσουν άλλη. Αυτή η συνθήκη, η Σύμβαση για τη Μείωση των Απάτριδων, τέθηκε σε εφαρμογή το 1975, αλλά ως το 1987 μόνο 14 χώρες την είχαν επικυρώσει ή προσχώρησαν σ'αυτή.

Ποια είναι η στάση των Ηνωμένων Εθνών για τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών;

Τα Ηνωμένα Εθνη, των οποίων ο χάρτης επιβεβαιώνει την πίστη τους "στα ίσα δικαιώματα ανδρών και γυναικών",άρχισαν πολύ νωρίς την εργασία τους για εξάλειψη των διακρίσεων εναντίον των γυναικών ιδρύοντας την Επιτροπή για το Καθεστώς των Γυναικών ως μια λειτουργική επιτροπή του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου. Το 1952, η Γενική Συνέλευση υιοθέτησε το πρώτο νομικό έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών που ασχολείται αποκλειστικά με τα δικαιώματα των γυναικών: τη Σύμβαση για τα Πολιτικά Δικαιώματα των Γυναικών. Αυτή η συμφωνία καθορίζει ότι οι γυναίκες θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα, υπό ίσους όρους με τους άνδρες, να ψηφίζουν σε όλες τις εκλογές, να κατέχουν δημόσια αξιώματα και να ασκούν όλες τις δημόσιες λειτουργίες που εγκαθιδρύονται από εθνικούς νόμους. Όταν ιδρύθηκαν τα Ηνωμένα Εθνη, μόνο έξι στις δέκα Χώρες Μέλη αναγνώριζαν πλήρως το δικαίωμα των γυναικών να ψηφίζουν ενώ σήμερα αυτό το δικαίωμα αναγνωρίζεται σχεδόν παγκοσμίως.

Το 1957, η Συνέλευση υιοθέτησε τη σύμβαση για την Εθνικότητα των Εγγάμων Γυναικών, η οποία προβλέπει ότι η Εθνικότητα μιας γυναίκας δεν μπορεί αυτομάτως να αλλάξει, είτε με τη σύναψη, είτε με τη διάλυση γάμου, είτε με την αλλαγή της Εθνικότητας του συζύγου της κατά τη διάρκεια του γάμου.

Η Σύμβαση του 1962 για Συναίνεση σε Γάμο, για Ελάχιστη Ηλικία, για Γάμο και Ληξιαρχικές Πράξεις εγγραφής Γάμων, σχεδιάστηκε ώστε να διασφαλίζει ελευθερία εκλογής του, ή της συζύγου, να αποκλείει τους γάμους παιδιών και το αρραβώνιασμα πριν από την εφηβεία, να καθιερώνει κατάλληλες ποινές όπου είναι αναγκαίο και να προνοεί εγκαθίδρυση μητρώου (ληξιαρχείου) για καταγραφή των γάμων.

Το 1967, η Συνέλευση υιοθέτησε μια Διακήρυξη για την Εξάλειψη των Διακρίσεων εναντίον των Γυναικών, η οποία κηρύσσει ισότητα δικαιωμάτων των γυναικών με τους άνδρες, περιλαμβανομένου του δικαιώματός τους για περιουσία. Επιβεβαιώνει ότι οι γονείς θα πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις σε ζητήματα που σχετίζονται με τα παιδιά και απαγορεύει γάμο παιδιού και το αρραβώνιασμα κοριτσιών πριν από την εφηβεία.