Καταρχήν κύριε Μιχαηλίδη θα θέλαμε να μας δώσετε ένα ορισμό της Μικρο-Μεσαίας Επιχείρησης;

Δυστυχώς δεν έχει υιοθετηθεί ένας κοινά αποδεκτός ορισμός της Μικρο-Μεσαίας Επιχείρησης σε διεθνές επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει ένα ορισμό ο οποίος ισχύει από το 1998 και ο οποίος διαφέρει από αυτόν τον οποίο είχει υιοθετήσει πριν το 1998. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, πριν το 1998 Μικρο-Μεσαία Επιχείρηση θεωρείτο η επιχείρηση εργοδοτούσε μέχρι 500 άτομα προσωπικό ενώ μετά το 1998, ο αριθμός έχει μειωθεί στα 250. Πρέπει να τονίσουμε επίσης ότι η κάθε χώρα υιοθετεί στα δικά της εθνικά προγράμματα και σχέδια ορισμούς που μπορεί να διαφέρουν με αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ παρατηρείται και το φαινόμενο δύο διαφορετικά προγράμματα στην ίδια χώρα να υιοθετούν διαφορετικούς ορισμούς. Στην Κύπρο για παράδειγμα στο ειδικό σχέδιο της Κεντρικής Τράπεζας για τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις υιοθετήθηκε ως μέτρο τα 20 άτομα. Θα πρέπει ίσως να τονίσουμε ότι αν υιοθετηθεί στην Κύπρο ο ορισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ελάχιστες κυπριακές επιχειρήσεις θα έμεναν εκτός.
 

Ποια σημασία δίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις;

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις ως το στυλοβάτη της ευρωπαϊκής οικονομίας και για το λόγο αυτό έχει θεσπίζει σειρά αναπτυξιακών προγραμμάτων και σχεδίων με στόχο τη στήριξη του ρόλου των επιχειρήσεων αυτών. Ένα πολύ αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτελεί το 5ο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα και την Τεχνολογική Ανάπτυξη συνολικού προϋπολογισμού 15 περίπου δισεκατομμυρίων ευρώ. Στο πρόγραμμα αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει μια σειρά από Ειδικά Μέτρα όπως αποκαλόυνται που σκοπό έχουν να στηρίξουν τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρησείς στους τομείς της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Στο προγραμμα αυτό για πρώτη φορά μετέχουν και οι κυπριακές Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις ως πλήρη και ισότιμα μέλη με οποιαδήποτε ευρωπαϊκή επιχείρηση.
 

Τι μπορεί να επωφεληθεί μια κυπριακή Μικρο-Μεσαία Επιχείρηση από το πρόγραμμα αυτο;

Μια κυπριακή Μικρο-Μεσαία Επιχείριση μπορεί σε συνεργασία με άλλες επιχειρήσεις να συμμετάσχει σε ανταγωνιστικά προγράμματα και να διεκδικήσει επιχορηγήσεις για την εκπόνηση έρευνας η οποία θα διεξαχθεί προς όφελος των εταιρειών αυτών από ερευνητικούς φορείς. Τα ερευνητικά αυτά προγράμματα κυμαίνονται όσον αφορά το κόστος τους από 300,000 μέχρι 2,000,000 ευρώ και επιδοτούνται σε ποσοστό 50% από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάτι πολύ σημαντικό το οποίο θα πρέπει να τονιστεί είναι ότι τα πνευματικά δικαιώματα των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από την έρευνα ανήκουν κατ’ αποκλειστικότητα και εξολοκλήρου στις Μικρο-Μεσαίες επιχειρήσεις που συμμετείχαν. Έξι κυπριακές επιχειρήσεις συμμετέχουν αυτή τη στιγμή σε τέτοιου είδους προγράμματα. Μπορείτε επόμενως να αντιληφθείτε ότι για πρώτη φορά κυπριακές επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από τέτοιου μεγέθους επιδοτήσεις και να διενεργηθεί προς όφελος τους έρευνα για την ανάπτυξη π.χ. ενός νέου προϊόντος από τα καλύτερα ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης.
 

Υπάρχουν κι άλλα προγράμματα τα οποία προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μπορούν να επωφεληθούν οι κυπριακές Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις;

Η Κύπρος υπέγραψε πρόσφατα τη συμμετοχή της στο Τρίτο Πολυετές Πρόγραμμα για τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα αυτό το οποίο ολοκληρώνεται το τέλος του 2000 περιλαμβάνει σειρά μέτρων στήριξης για τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις. Η Κύπρος συμμετέχει μόνο σε δύο από τα μέτρα του προγράμματος. Το πρώτο  αφορά στη δημιουργία ένος Ευρωπαϊκού Κέντρου Πληροφόρησης, Euro Info Center όπως είναι ευρύτερα γνωστό.  Το δεύτερο αφορά στην προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και στην υποστήριξη επιχειρηματιών που προέρχονται από ομάδες-στόχους και αναφέρετε σε γυναίκες και νέους επιχειρηματίες. Σύντομα αναμένεται η ανακοίνωση του Τέταρτου Πολυετούς Προγράμματος για τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις στο οποίο αναμένεται η Κύπρος να έχει ευρύτερη συμμετοχή.

Παράλληλα υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός προγραμμάτων στα οποία μπορούν να συμμετάσχουν κυπριακές επιχειρήσεις, όχι κατ’ ανάγκη Μικρο-Μεσαίες. Αναφέρω ενδεικτικά το Leonardo da Vinci στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση, το EUMEDIS  στην πληροφορικη το LIFE στη διαχείριση περιβάλλοντος και το SYNERGY σε θέματα ενέργειας.
 

Αυτά όσον αφορά την Ευρώπη, μπορείτε να μας πείτε τι υπάρχει στην Κύπρο από πλευράς μέτρων στήριξης για τις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις;
 

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο μεγάλα πλαίσια τα οποία στοχεύουν στην ενίσχυση του μεταποιητικού τομέα και του τομέα των υπηρεσιών. Αυτά φυσικά τα μέτρα δεν στοχεύουν αποκλειστικά σε κυπρικές Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις αλλά όπως ανέφερα και προηγουμένως η συντριπτική πλειοψηφία των κυπριακών επιχειρήσεων εμπίπτει κάτω από τον ορισμό της Μικρο-Μεσαίας επιχείρησης όπως έχει καθοριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
 

Πρόκειται για τη Νέα Βιομηχανική Πολιτική και τα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων του τομέα των υπηρεσιών. Επιπρόσθετα θα πρέπει να αναφερθεί και το σχέδιο δανειοδότησης των κυπρικών Μικρο-Μεσαίων Επιχειρήσεων με σταθερό επιτόκιο 8%.
 

Αρχίζοντας από τα μέτρα στήριξης του τομέα των υπηρεσιών θα αναφέρω ότι αυτά καλύπτουν τρεις βασικές ομάδες επιχειρήσεων και εντάσσονται μέσα στα πλαίσια της πολιτικής να καταστεί η Κύπρος κέντρο παροχής υπηρεσιών στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
 

Ποιες ομάδες επιχειρήσεων και τι συγκεκριμένα καλύπτουν τα σχέδια που αναφέρεστε;

Τα μέτρα αυτά απευθύνονται σε επιχειρήσεις των τομέων της υγείας, της εκπαίδευσης και τον ευρύτερο τομέα των συμβουλευτικών υπηρεσιών και δίνουν έμφαση στη στήριξη του εξαγωγικού προσανατολισμού των επιχειρήσεων αυτών.
 

Μέσα στα πλαίσια αυτά η Κυβέρνηση έχει ανακοινώσει δύο σχεδια. Το πρώτο αφορά στην επιχορήγηση αγοράς εξοπλισμού ο οποίος θα υποβοηθήσει την εξαγωγική προσπάθεια των επιχειρήσεων αυτών. Το δεύτερο σχέδιο παρέχει βοήθεια υπό τη μορφή επιχορήγησης για τη διεξαγωγή ερευνών για διερεύνηση των προοπτικών διείσδυσης των επιχειρήσεων αυτών σε αγορές του εξωτερικού.
 

Όσον αφορά τη Νέα Βιομηχανική Πολιτική; 

Αναφορικά με τη Νέα Βιομηχανική Πολιτική θα έθελεγα ότι είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια συλλογική προσπάθεια στήριξης του μεταποιητικού τομέα του οποίου θα πρέπει να πούμε ότι η συνεισφορά στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Κύπρου έχει συρρικνωθεί την τελευτάια εικοσαετία από το 18 % σε ποσοστά κάτω του 11%.
 

Η Νέα Βιομηχανική Πολιτική αποτελεί ένα σύνολο 12 κεφαλάιων τα οποία προσεγγίζουν με τη μορφή κινήτρων και μέτρων στήριξης ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων της κυπριακής μεταποιητικής βιομηχανίας. Η Νέα Βιομηχανική Πολιτική έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 1999 και ένα μέρος της έχει αρχίσει να υλοποιείται. Η φιλοσοφία που διέπει τη Νέα Βιομηχανική Πολιτική είναι δυδιάστατη. Στη μία της διάσταση επιχειρεί να παρουσιάσει ένα πλαίσιο στήριξης της υφιστάμενης μεταποιητικής βιομηχανίας μέσα από διάφορα, μέτρα, κίνητρα και επιχορηγήσεις ενώ κατά την άλλη της διάσταση, την πιο σημαντική κατά τη δική μου εκτίμηση επιχειρείται μια στροφή της βιομηχανίας προς την κατεύθυνση της δημιουργίας επιχειρήσεων εντάσεως γνώσης.
 

Από την μέχρι τώρα εμπειρία σας πως θα κρίνατε το βαθμό ετοιμότητας των κυπριακών Μικρο-Μεσαίων Επιχειρήσεων να αποδεχθούν αυτή τη στροφή ;

Θα έλεγα ότι αν μπορούσα να απομονώσω κάποιες επιχειρήσεις αυτές έχουν κάνει θαύματα στον τομέα της τεχνολογίας. Αν δούμε τα πράγματα γενικότερα θα έλεγα ότι δεν είμαστε στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Υπάρχουν πολλές προοπτικές βελτίωσης, κυρίως στον τομέα ανάπτυξης της τεχνολογίας. Αυτό που νοιώθω ότι δεν είναι ανεπτυγμένο μέσα στις Κυπριακές επιχειρήσεις είναι η αυτοπεποίθηση των Κυπρίων επιχειρηματιών ότι μπορούν και οι ίδιοι να αναπτύξουν δικά τους προϊόντα και υπηρεσίες και να πιστέψουν στις δικές τους δυνατότητες, να επενδύσουν στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και όχι να περιορίζονται στην κακής ποιότητας αντιγραφή. Εάν πιστέψει ο Κύπριος βιομήχανος ότι μπορεί να καινοτομήσει, τότε θα δεί πραγματικά τρομερά οφέλη. Σε αυτό τον τομέα έχουμε ακόμα αρκετό δρόμο να διανύσουμε.

Πώς συνεισφέρει στην απάμβλυνση της διαπίστωσης αυτής η Νέα Βιομηχανική Πολιτική;

Όπως ανέφερα και προηγουμένως την τελευταία εικοσαετία είμαστε μάρτυρες μιας  συνεχούς συρρίκνωσης του κυπριακού μεταποιητικού τομέα, ενός τομέα ο οποίος χαρακτηριζόταν κατά κανόνα από επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας. Φαίνεται όμως ότι το παιχνίδι αυτό έχει σε ένα μεγάλο βαθμό χαθεί για την Κύπρο. Δυστυχώς παρόλο που η διαπίστωση αυτή ήταν εμφανέστατη από χρόνια η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων ήταν οδυνηρή για την κυπριακή μεταποίηση. Η Νέα Βιομηχανική Πολιτική προσπαθεί μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια να ακουμπίσει και να στηρίξει τις επιχειρήσεις εκείνες οι οποίες κατάφεραν να επιβιώσουν στον οξύ ανταγωνισμό της παγκοσμιοποίησης και εμφανίζουν προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Το σημαντικότερο όμως στοιχείο όπως προανάφερα είναι η προοπτική που διανοίγεται μέσα από τη Νέα Βιομηχανική Πολιτική για τη δημιουργία ενός νέου περιβάλλοντος το οποίο να μπορεί να ανταποκριθεί στις πολυποίκιλες οικονομικές προκλήσεις του σήμερα αλλά κυρίως του μέλλοντος. Αυτός ο ρόλος δεν μπορεί παρά να αναληφθεί από Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις νέας αντίληψης οι οποίες στελεχωμένες με το αξιολογότατο ανθρώπινο δυναμικό το οποίο διαθέτει ο Κύπρος θα μπορεσουν να διεκδικήσουν με αξιώσεις τις σύγχρονες προκλήσεις του παγκόσμιου ανταγωνισμού.
 

Αναφέρεστε στα εκκολαπτήρια επιχειρήσεων των οποίων τα συμβόλαια έχουν υπογραφεί πρόσφατα;

Ακριβώς. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία και ένα θεσμό ο οποίος μπορεί να αποτελέσει την απαρχή της δημιουργίας ενός νέου επιχειρηματικού περιβάλλοντος το οποίο να στηρίζεται στην γνώση. Μέσα από τα εκκολαπτήρια επιχειρήσεων οι διάφοροι επινοητές θα μπορούν να δημιουργήσουν Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις μιας νέας λογικής. Η λογική αυτή βασίζεται στη συνεχή έρευνα και ανάπτυξη ή βελτίωση των προϊόντων της επιχείρησης έτσι ώστε να μπορούν να συμβαδίζουν με τις διεθνείς απαιτήσεις της αγοράς και γιατί όχι να πρωτοπορούν. Είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι η μετάλλαξη αυτή της βιομηχανίας ειδικότερα και της οικονομίας γενικότερα δε θα προέλθει από το Κράτος. Οι επιχειρήσεις είναι αυτές που θα αναλάβουν αυτό το ρόλο. Μέσα από τις επιτυχίες τους και τα παραδείγματα καλής πρακτικής θα συμπαρασύρουν το ίδιο το κράτος αλλά και όσες άλλες επιχειρήσεις αντιληφθούν προς τα που κινείται το σύγχρονο ρεύμα της οικονομικής ανάπτυξης.
 

Το Κράτος δηλαδή δεν έχει κανένα ρόλο να διαδραματίσει σε αυτή τη μετάλλαξη όπως την ονομάσατε;

Αντιθέτως, το Κράτος θα πρέπει να σταθεί αρωγός και υποστηρικτής της μετάλλαξης αυτής. Για να μπορέσει όμως να απαντήσει με επιτυχία στην πρόκληση αυτή θα πρέπει να περιοριστεί αυστηρά στο ρόλο του.
 

Και ποιος είναι αυτός ο ρόλος;

Το Κράτος σχεδιάζει και καθορίζει τα πλαίσια, ο ιδιωτικός τομέας υλοποιεί και ελέγχεται. Και εξηγούμαι. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα τα οποία παρουσιάζονται στην υλοποίηση των διαφόρων μέτρων των κατά καιρούς διατυποθέντων πολιτικών είναι η διαχείριση τους. Αναφέρω ενδεικτικά το σχέδιο παροχής χορηγιών για τεχνολογική αναβάθμιση του μεταποιητικού τομέα. Ενώ έχουμε διανύσει το σύνολο του έτους 2000 η Κυβέρνηση εξετάζει αιτήσεις του 1998! Αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει αυτό για μια Μικρο-Μεσαία Επιχείρηση. Η επιχείρηση έχει προβεί σε μια σημαντικού κόστους αγορά εξοπλισμού και δεν μπορεί να πάρει την επιχορήγηση την οποία δικαιούται από το Κράτος και στην οποία έχει βασίστει σε ένα βαθμό και η ίδια η επένδυση παρά μόνο δύο χρόνια μετά. Είναι φανερό ότι η σημαντική αυτή στήριξη από το Κράτος χάνει ουσιαστικά την αξία της μια και η επένδυση θα έχει αποσβεστεί σε σημαντικό βαθμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο κράτος γεγονός που δημιουργεί αχρείαστες τριβές και αντιδράσεις φορτίζοντας το κλίμα και επιβαρύνοντας το έργο της δημόσιας υπηρεσίας.
 

Τι θα έπρεπε κατά τη γνώμη σας να γίνει;

Όπως αντιλαμβάνεστε το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι το κράτος επιλέγει, για λόγους που δεν μπορώ ακόμη να αντιληφθώ, να διατηρεί τη διαχείριση των διαφόρων προγραμμάτων και σχεδίων εντός της δημόσιας υπηρεσίας. Θέλω με έμφαση να τονίσω ότι ο ρόλος του Κράτους είναι να σχεδιάζει και να καθορίζει τα πλαίσια και ο ιδιωτικός τομέας να υλοποιεί και να ελέγχεται. Με τον τρόπο αυτό είναι πεποίθηση μου ότι το κράτος θα εξοικονομήσει πόρους κύριως όσον αφορά το ανθρώπινο του δυναμικού ενώ παράλληλα θα διαχειρίζονται ταχύτερα, αποδοτικότητερα και οικονομικότερα τα διάφορα σχέδια. Μια πρώτη αρχή έγινε με το θεσμό των εκκολαπτηρίων γεγονός που ευελπιστώ ότι θα αποτελέσει τον πρόδρομο και για άλλες πρωτοβουλίες του Κράτους.
 

Κλείνοντας θα θέλατε να κάνετε κάποιο καταληκτικό σχόλιο;

Απλά θα ήθελα να τονίσω ότι οι προπτικές του 21ου αιώνα διανοίγουν νέους ορίζοντες για τις κυπριακές Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις, προοπτικές που αν γίνουν κατανοητές από το κράτος και αξιοποιηθούν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις θα βοηθήσουν καταλυτικά στη μετάλλαξη της κυπριακής οικονομίας.

[Αρχική Σελίδα] [Σελίδα Ομιλιών / Συνεντεύξεων] [Πάνω]