[Αρχική Σελίδα] [Εισαγωγή] [Νέα Βιομηχανική Πολιτική] [Γιατί Ψηλή Τεχνολογία στην Κύπρο]
[Ερευνητικές Δραστηριότητες στην Κύπρο] [Πρόγραμμα Εκκολαπτηρίων] [Τεχνική Επιτροπή]
[Σεμινάρια] [Ομιλίες/Συνεντεύξεις] [Δίκτυο Κυπρίων Επιστημόνων (CSN)]
[Ανακοινώσεις] [Δεσμοί για την Κύπρο] [Άλλοι Δεσμοί] [Αγγλική Εκδοση]

Ομιλία Υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Νίκου Α. Ρολάνδη στην ημερίδα “Money Show ” που θα γίνει στο ξενοδοχείο “Forum” στις 14.10.2000 με θέμα "Προοπτικές συνεργασίας Ρωσίας - Κύπρου στον τομέα της Υψηλής Τεχνολογίας και του Εμπορίου"

Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση να παρευρεθώ και να μιλήσω στην ημερίδα αυτή πάνω σε ένα θέμα ιδιαίτερα σημαντικό για την Κύπρο, τις "Προοπτικές Συνεργασίας Κύπρου - Ρωσίας στους Τομείς της Υψηλής Τεχνολογίας και του Εμπορίου".

Επιτρέψατε μου, λοιπόν, να σας παρουσιάσω μερικές σκέψεις πάνω στους άξονες προβληματισμού που το Υπουργείο μου και η κυβέρνηση, γενικά, κινήθηκε για τη διαμόρφωση της Νέας Βιομηχανικής Πολιτικής και για τη συνεργασία που επεδίωξε και επιδιώκει με άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και την Ρωσία, για υλοποίηση των δύο πρώτων κεφαλαίων της πολιτικής αυτής που αφορούν τη δημιουργία βιομηχανιών Υψηλής Τεχνολογίας.

Η ταχύτητα και το εύρος των αλλαγών στο σημερινό κόσμο ξεπερνούν προβλέψεις και αναλύσεις και δημιουργούν μεγάλα ερωτήματα και αβεβαιότητα. Αντιμέτωποι με τα νέα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα έχουμε υποχρέωση να αναλύσουμε τις εξελίξεις, να επισημάνουμε τις επιπτώσεις και τις νέες προοπτικές που ανοίγονται.

Ζούμε σε μία περίοδο συνεχούς παγκοσμιοποίησης των αγορών και της παραγωγικής διαδικασίας. Το φαινόμενο βέβαια δεν είναι καινούργιο. Βρίσκεται όμως σήμερα στο επίκεντρο των συζητήσεων, λόγω της ταχύτητας με την οποία αναπτύσσεται και θα συνεχίσει να αναπτύσσεται στο μέλλον.

Σε σύγκριση με το παρελθόν, οι παραγωγικές δυνάμεις κινούνται σήμερα με ασύλληπτη ταχύτητα, αναζητώντας φθηνούς παραγωγικούς συντελεστές, πρώτες ύλες και εργατικό δυναμικό. Την ίδια ώρα τα παραδοσιακά εργαλεία χάνουν μεγάλο μέρος από την χρησιμότητά τους. Τα σύνορα ξεπερνούνται από τις οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Καταλύονται οι εθνικοί φραγμοί και περιορίζεται η εμβέλεια των εθνικών επιλογών. Οι παλιές βιομηχανικές δομές αντικαθίστανται από νέες τεχνολογίες, νέες μεθόδους οργάνωσης και επικοινωνίας. Χωρίς αμφιβολία η πορεία αυτή της παγκοσμιοποίησης έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του πλούτου και της παραγωγικότητας και τη διεύρυνση του διεθνούς εμπορίου.

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες ολοένα και περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, αλλά και ορισμένες αναπτυσσόμενες, έχουν συνειδητοποιήσει ότι η συνέχιση της βιομηχανικής τους ανάπτυξης εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο θα πετύχουν στον τομέα της Υψηλής Τεχνολογίας, ο οποίος, ως γνωστό, εξελίσσεται με ραγδαίο ρυθμό, επιφέροντας τεράστιες αλλαγές σε όλο το φάσμα των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, καθώς και μεγάλα οφέλη στους πρωτοπόρους. Γι’ αυτό, καταβάλλουν ουσιαστικές προσπάθειες να βοηθήσουν τη βιομηχανία τους όχι μόνο να συμβαδίσει με τις διεθνείς τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και να αναπτύξει η ίδια νέα καινοτόμα προϊόντα ή διεργασίες παραγωγής.

 Η Κύπρος, δυστυχώς, δεν μπόρεσε να ακολουθήσει εκείνη την τεχνολογική έξαρση που συγκλόνισε τις τελευταίες δεκαετίες την Ευρώπη, την Αμερική και τις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας. Μέχρι το 1990 οι ερευνητικές δραστηριότητες στην Κύπρο ήταν περιορισμένες και διεξάγονταν κυρίως από τους παραδοσιακούς κυβερνητικούς ερευνητικούς φορείς, το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών, το Γενικό Κρατικό Χημείο κ.α. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίστηκε σε σχετική έρευνα του Τμήματος Στατιστικής και Ερευνών για το έτος 1992, με βάση την οποία οι ερευνητικές δραστηριότητες ανέρχονταν μόλις στο 0,2 % του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Το ποσοστό αυτό δε συγκρίνεται καθόλου ευνοϊκά με το αντίστοιχο ποσοστό των Ευρωπαϊκών και γενικότερα των ανεπτυγμένων χωρών, που κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 2 και 5 %.

 Οι ερευνητικές δραστηριότητες διευρύνθηκαν σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα της ίδρυσης και λειτουργίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, της επέκτασης των ερευνητικών δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής, της δημιουργίας του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας και της διοχέτευσης μεγαλύτερων κονδυλίων από τους Προϋπολογισμούς του κράτους προς τον τομέα της έρευνας. Οι ερευνητικές δραστηριότητες στην Κύπρο ενισχύθηκαν επίσης μέσα από την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που διανοίχτηκαν για συμμετοχή ερευνητικών φορέων/ερευνητών σε Ευρωπαϊκά προγράμματα.

Ο τομέας της μεταποιητικής βιομηχανίας στην Κύπρο αντιμετωπίζει εδώ και αρκετά χρόνια σοβαρά προβλήματα, τα οποία αντανακλούνται σε μείωση της συνεισφοράς του στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, απώλεια εξαγωγικών αγορών και ψηλή διείσδυση εισαγόμενων προϊόντων στην εγχώρια αγορά. Τα προβλήματα αυτά οφείλονται στη μειωμένη ανταγωνιστικότητα του τομέα σε μια περίοδο εντεινόμενου διεθνούς ανταγωνισμού και μείωσης των προστατευτικών φραγμών, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της Συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ της Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Διεθνούς Συμφωνίας για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Για αντιμετώπιση των πιο πάνω προβλημάτων και, έχοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις που αναπτύσσονται ανά το παγκόσμιο, και με στόχο την ουσιαστική ανασυγκρότηση του τομέα, το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 1999 ενέκρινε Νέα Βιομηχανική Πολιτική, με βάση σχετική Πρόταση που υπέβαλε το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Η Νέα Βιομηχανική Πολιτική περιλαμβάνει δώδεκα κεφάλαια με συγκεκριμένες δράσεις και σχέδια, δράσεις, τα οποία περιστρέφονται γύρω από πέντε βασικούς άξονες:

(α) Ανάπτυξη βιομηχανιών Υψηλής Τεχνολογίας

(β) Προσέλκυση ξένων επενδύσεων

(γ) Ανασυγκρότηση και στήριξη της παραδοσιακής μεταποιητικής βιομηχανίας

(δ) Βελτίωση της παραγωγικότητας

(ε) Βελτίωση της ποιότητας

Τα πρώτα δύο κεφάλαια καλύπτουν τη Νέα Βιομηχανική Πολιτική και αφορούν την ανάπτυξη βιομηχανιών Υψηλής Τεχνολογίας μέσω της δημιουργίας εκκολαπτηρίων επιχειρήσεων και της προώθησης της βιομηχανικής έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης.

Τα εκκολαπτήρια επιχειρήσεων είναι ένας θεσμός μέσω του οποίου παρέχεται στήριξη σε επινοητές να αναπτύξουν νέες καινοτόμες ιδέες, ενώ παράλληλα υποβοηθούνται στη δημιουργία και οργάνωση μιας νέας εταιρίας, η οποία θα αξιοποιήσει τα νέα προϊόντα που θα προκύψουν. Το εκκολαπτήριο θα προσφέρει χώρο, γραφειακή υποστήριξη καθώς και επιστημονική και συμβουλευτική καθοδήγηση.

Σύμφωνα με τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί, στα πλαίσια της υλοποίησης της Νέας Βιομηχανικής Πολιτικής αναμένεται να λειτουργήσουν τα πρώτα εκκολαπτήρια μέχρι το τέλος του χρόνου. Τα εκκολαπτήρια αυτά θα δημιουργηθούν από φορείς του ιδιωτικού τομέα και θα παίρνουν χορηγία από την Κυβέρνηση. Η κάθε εταιρεία που θα στεγαστεί στο εκκολαπτήριο, η οποία θα επιλεγεί κατόπιν αξιολόγησης από το ίδιο το εκκολαπτήριο και από αρμόδια κυβερνητική επιτροπή, θα παίρνει επίσης χορηγία ύψους μέχρι £100.000 για δύο χρόνια, νοουμένου ότι ο επινοητής ή συνεργάτης του θα καταθέσει τουλάχιστον £10.000.

Η στρατηγική που χαράχθηκε για υλοποίηση των αποφάσεων της Νέας Βιομηχανικής Πολιτικής αποδίδει μεγάλη έμφαση στη συνεργασία με άλλες χώρες. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, έγιναν επαφές και τέθηκαν οι βάσεις για συνεργασία με τη Ρωσία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Κύπρος και η Ρωσία ήδη έχουν ένα ιστορικό αξιόλογης εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας, που ευελπιστούμε να επεκταθεί και στον τομέα της Υψηλής Τεχνολογίας μέσω του θεσμού των εκκολαπτηρίων και με άλλους τρόπους, όπως είναι η δημιουργία κοινοπραξιών και η επιστημονική συνεργασία κυπριακών και ρωσικών επιστημονικών και ερευνητικών ιδρυμάτων.

Με θέμα τη συνεργασία Κύπρου - Ρωσίας στην προώθηση της βιομηχανίας Υψηλής Τεχνολογίας στην Κύπρο, διοργανώθηκε σεμινάριο στη Μόσχα στις 21 Μαρτίου, 2000. Στόχος του σεμιναρίου ήταν η ενημέρωση των ενδιαφερομένων ομάδων της Ρωσίας για τη Νέα Βιομηχανική Πολιτική της Κύπρου, η ενημέρωση της κυπριακής αντιπροσωπείας για τις δυνατότητες της Ρωσίας όσον αφορά την έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της Υψηλής Τεχνολογίας και η ανταλλαγή απόψεων για τις πιθανές μορφές συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών για την ανάπτυξη νέων βιομηχανιών Υψηλής Τεχνολογίας.

Στο σεμινάριο αυτό παρευρέθηκαν περίπου 70 διακεκριμένοι επιστήμονες, από όλες τις περιοχές της Ρωσίας. Οι ομιλητές περιλάμβαναν τον Υπουργό Παιδείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Μηχανολογικής Εκπαίδευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τον Πρώτο Αντιπρόεδρο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Η κυπριακή αντιπροσωπεία, της οποίας ηγήθηκα, αποτελείτο από εκπροσώπους της κυβέρνησης και επιχειρηματίες.

Ο μεγάλος αριθμός των συμμετοχών και το ψηλό επίπεδο των ομιλητών στο σεμινάριο, καθώς και το γεγονός ότι είχα συνάντηση με τον Υπουργό Επιστημών και Τεχνολογίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας στις παραμονές των βουλευτικών εκλογών, καταδεικνύουν το ζωηρό ενδιαφέρον της Ρωσικής πλευράς για συνεργασία με την Κύπρο στον τομέα της Υψηλής Τεχνολογίας.

Λαμβάνοντας υπόψη την επιτυχία της Κύπρου στον οικονομικό τομέα, την εφαρμογή υγιούς μακροοικονομικής πολιτικής από την Κυβέρνηση καθώς επίσης και την ύπαρξη δυναμικών και ευέλικτων επιχειρηματιών και καλά μορφωμένου εργατικού δυναμικού και την ανεπτυγμένη ερευνητική υποδομή της Ρωσίας, πιστεύω ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στον τομέα της τεχνολογίας έχει τα απαραίτητα εχέγγυα για να στεφθεί με επιτυχία.

Όσο αφορά τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Κύπρου και Ρωσίας αναφέρω ότι αυτές χαρακτηρίζονται από ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο σε βάρος της Κύπρου αφού οι συνολικές εισαγωγές από τη Ρωσία κατά το 1999 ανήλθαν στα 59 εκ. λίρες περίπου, ενώ το σύνολο των εξαγωγών μας έφθασε τα 35.3 εκ. λίρες περίπου, εκ των οποίων μόνο το 1.4 εκ. λίρες αφορούν εγχώριες εξαγωγές.

Οι κυριότεροι λόγοι για τις μειωμένες εγχώριες εξαγωγές είναι αφενός η οικονομική κατάσταση και οι συνθήκες που επικρατούσαν στη Ρωσία για την πιο πάνω περίοδο, καθώς επίσης και ο έντονος ανταγωνισμός που η Κύπρος αντιμετωπίζει από άλλες χώρες.

Τον Ιούλιο του 2000 διοργανώθηκε για πρώτη φορά στη Μόσχα σεμινάριο μαζί με έκθεση προϊόντων και υπηρεσιών. Η εν λόγω διοργάνωση πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του ΚΕΒΕ και του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Μόσχας και είχε ως κύριο στόχο την προώθηση της Κύπρου ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου. ΄Ενας σημαντικός αριθμός επιχειρηματιών παρακολούθησε το σεμινάριο, το οποίο στέφθηκε με επιτυχία, έγιναν δε και ανάλογες επαφές επιχειρηματιών από τις δύο χώρες. Ενόψει τούτου, γίνονται σκέψεις για επανάληψη της πιο πάνω προσπάθειας και για τον επόμενο χρόνο, ενώ προγραμματίζεται η συμμετοχή μας σε διεθνείς εκθέσεις στη Μόσχα και την Πετρούπολη.

Όσον αφορά τον νευραλγικό τομέα του τουρισμού, η Ρωσία, παρά την κρίση του Αυγούστου 1998, είναι μια από τις καλύτερες μας αγορές. Φέτος αναμένονται πέραν των 140,000 τουριστών από τη Ρωσία, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 6% του συνόλου των τουριστικών μας αφίξεων.

[Αρχική Σελίδα] [Πάνω]