Η σημασία της καινοτομίας για τις επιχειρήσεις

(Του Κυριάκου Αγγελίδη, Λειτουργού Βιομηχανίας & Υπηρεσιών στην ΟΕΒ,
Εφημερίδα "Φιλελεύθερος" Κυριακή 17 Δεκεμβρίου, 2006)

Οπως εξελίσσεται το επιχειρηματικό περιβάλλον λόγω της παγκοσμιοποίησης και της μείωσης του προστατευτισμού στις διεθνείς αγορές, μια επιχείρηση για να συνεχίσει να είναι ανταγωνιστική θα πρέπει να καινοτομεί συνεχώς και να διαφοροποιείται στo χώρο της.

Για την καινοτομία σήμερα γράφονται πολλά, αλλά δυστυχώς δεν δίνεται η απαραίτητη έμφαση στη σημασία της. Βάση του ορισμού της ΕΕ που εξέδωσε στην Πράσινη Βίβλο (1990), η καινοτομία είναι «η επιτυχής δημιουργία, αφομοίωση και εκμετάλευση κάτι καινούριου σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο». Συνεπώς, για μια επιχείρηση η καινοτομία μπορεί να είναι οποιαδήποτε νέα μέθοδος παραγωγής, οποιοδήποτε νέο προϊόν ή νέα υπηρεσία που μπορεί να προσφερθεί στο πελατολόγιό της ώστε να διαφοροποιείται από τους ανταγωνιστές της.

Καινοτόμος προσέγγιση μπορεί να είναι η αύξηση της γκάμας ενός προϊόντος (product differentiation), η αύξηση της ικανότητας παραγωγής ή η αύξηση προσφερόμενων υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα το e-banking στον τραπεζικό τομέα, που είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα καινοτομίας.

Τα οφέλη από τα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες είναι πολλαπλά, διότι όταν δοθεί στην αγορά κάτι καινούριο και συνάμα αξιόλογο, τότε είναι βέβαιο ότι οι πωλήσεις θα αυξηθούν σημαντικά. Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση γνωστής επιχείρησης στα μέσα της δεκαετίας του 1990 που εδραιώθηκε και ξεχώρισε από τους ανταγωνιστές της με την παροχή φθηνών αεροπορικών εισητηρίων μέσω Διαδικτύου.

Η ΟΕΒ, αντιλαμβανόμενη τη τεράστια σημασία της καινοτομίας για τις επιχειρήσεις, προχώρησε στη θεσμοθέτηση του Κυπριακού Βραβείου Καινοτομίας σε συνεργασία με το Γραφείο Προγραμματισμού, το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ίδρυμα Προώθησης Ενέργειας, ακριβώς για να ενθαρύνει τις επιχειρήσεις του τόπου για να προχωρήσουν σε καινοτομίες και να προσφέρουν σε μόνιμη βάση κάτι το καινούργιο, είτε είναι προϊόν, είτε υπηρεσία, είτε μια νέα μέθοδος παραγωγής.
Σίγουρα όταν ένα καινοτόμο προϊόν είναι συνυφασμένο με την τεχνολογική έρευνα, τότε τα κόστα είναι σημαντικά (π.χ για την παρασκευή ενός φαρμακευτικού προϊόντος). Και σε αυτή την περίπτωση, όμως, υπάρχουν κίνητρα για επιδοτήσεις για έρευνα και τεχνολογία από το 6ο και 7ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά και σε εθνικό επίπεδο από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας (ΙΠΕ) μέσα από προγράμματα όπως το «Έρευνα και Καινοτομία στις Επιχειρήσεις: Νέα Προϊόντα», το οποίο επιδοτεί αμοιβές και μισθοδοσία ερευνητών, μετακινήσεις στελεχών σε ερευνητικά κέντρα, έξοδα εξοπλισμού κ.ά.

Αυτό που απομένει είναι να γίνει αντιληπτό από όλους η σημασία της καινοτομίας, διότι οτιδήποτε καινούργιο, αξιόλογο και πρωτοπόρο, είτε αυτό είναι ένα νέο προϊόν, είτε μια υπηρεσία, είτε μια νέα μέθοδος παραγωγής, μόνο οφέλη θα έχει τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για την οικονομία του τόπου. Άλλωστε, καθόλου τυχαίο δεν ήταν το γεγονός ότι το σλόγκαν της φινλανδικής Προεδρίας της ΕΕ ήταν «Καινοτομία - Καινοτομία - Καινοτομία».