(Εφημερίδα "ΝΕΟΣ Τυπος"  4-5 Μαΐου,  2002)

Νέοι ορίζοντες στη βιομηχανία

Βρισκόμαστε στην εποχή της γνώσης και της επανάστασης της υψηλής τεχνολογίας. Ένας σχετικά νέος θεσμός, που ξεκίνησε πριν μερικές δεκαετίες, είναι και η λειτουργία εκκολαπτηρίων υψηλής τεχνολογίας, στα οποία κακλιεργούνται ιδέες, που σε πάρα πολλές περιπτώσεις μετατρέπονται σε νέα βιομηχανικά προϊόντα, με αποτέλεσμα να αποφέρουν σημαντικά έσοδα στις χώρες που αναπτύσσονται. Γι’ αυτό και ο θεσμός αυτός έχει εξαπλωθεί διεθνώς. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας & Τουρισμού, Νίκος Ρολάνδης, σκιαγραφεί στο «Ν.Τ.» τα βήματα δημιουργίας εκκολαπτηρίων υψηλής τεχνολογίας στην Κύπρο και τις προσπάθειες συνεργασίας με χώρες που λειτουργούν τέτοια εκκολαπτήρια με επιτυχία. Ταυτόχρονα, αποκαλύπτει ότι βρίσκονται σε επαφή για συνεργασία με το περίφημο πανεπιστήμιο Massachusetts Institute of Technology, γνωστό ως MIT στη Βοστώνη και με το Southern California.

Ο κ. Ρολάνδης αποκαλύπτει, επίσης, ότι πολλοί Kύπριοι επιστήμονες που βρίσκονται στο εξωτερικό, αλλά και ξένοι, εκδηλώνουν ενδιαφέρον συμμετοχής στα κυπριακά εκκολαπτήρια.

Η υψηλή τεχνολογία θα διευρύνει τις προοπτικές της κυπριακής παραγωγής

-  Κύριε Ρολάνδη, πότε κάνατε τη σκέψη ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν εκκολαπτήρια υψηλής τεχνολογίας στην Κύπρο και για ποιο λόγο;

-  Όταν ανέλαβα ως υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, δεν υπήρχε τίποτα σε εξέλιξη για τη δημιουργία εκκολαπτηρίων υψηλής τεχνολογίας στην Κύπρο. Θεώρησα ότι θα πρέπει να αποκτήσουμε τα δικά μας εκκολαπτήρια, διότι πίστευα και εξακολουθώ να πιστεύω ότι η υψηλή τεχνολογία μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες στη βιομηχανία της Κύπρου. Γι’ αυτό αρχικά είχαμε επαφές σε διάφορες χώρες που λειτουργούν εκκολαπτήρια, όπως για παράδειγμα οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσική Ομοσπονδία, το Ισραηλ και η Ιρλανδία. Μετά από μελέτες 2-3 χρόνων, καταλήξαμε στο δικό μας σχεδιασμό, ο οποίος εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και τώρα είμαστε έτοιμοι να δημιουργήσουμε τα δικά μας εκκολαπτήρια. Είναι μια πολυσύνθετη δουλειά με πολλούς παίκτες. Για να φέρουμε σε πέρας αυτό το αποτέλεσμα, συνεργαζόμαστε πολύ στενά με το Γραφείο Προγραμματισμού, το Ιδρυμα Τεχνολογίας που υπάγεται στο υπουργείο μου, το Ιδρυμα Προώθησης Έρευνας που υπάγεται στο υπουργείο Οικονομικών, το ΚΕΒΕ, την ΟΕΒ και το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το οποίο δεικνύει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και μετέχει ενεργά.

-  Πότε θα υπογραφεί νέο συμβόλαιο λειτουργίας εκκολαπτηρίου υψηλής τεχνολογίας;

-  Η εκδήλωση ενδιαφέροντος λήγει στις 17 Μαΐου. Υπολογίζω ότι τα νέα συμβόλαια θα υπογραφούν πριν από το τέλος Ιουνίου. 

-  Πληροφορίες μας έκαναν λόγο για ενδιαφέρον λειτουργίας εκκολαπτηρίου και από το Πανεπιστήμιο Κύπρου.

-  Ήδη φαίνεται ότι μεταξύ των ενδιαφερομένων βρίσκεται το Πανεπιστήμιο Κύπρου, όπως και άλλες σχολές, στην Κύπρο. Επίσης, ενδιαφέρον φαίνεται να εκδηλώνουν και επιμελητηριακοί παράγοντες.

-  Τι πρέπει να κάνει κάποιος επιστήμονας που ενδιαφέρεται να προωθήσει μια ιδέα για μια εφεύρεση;

-  Ένας επιστήμονας που θέλει να προωθήσει την ανακάλυψή του πρέπει να αποτείνεται πρώτα σε εταιρεία του εκκολαπτηρίου. Αν εγκριθεί η αίτησή του, τότε καταθέτει αίτηση και στην κυβέρνηση. Η κυβέρνηση, στη συνέχεια, μελετά την αίτησή του και αποφασίζει αν η συγκεκριμένη επινόηση αξίζει τον κόπο να μπει στο εκκολαπτήριο και να πάρει μια μεγάλη κρατική ενίσχυση. Στην περίπτωση που εγκριθεί, ο επιστήμονας έχει 24 μήνες για να επεξεργαστεί και να εκκολάψει την ιδέα του. Από τη χορηγία που θα πάρει από το Κράτος, ο επιστήμονας θα καταβάλει ένα μέρος της ως ενοίκιο για τις υπηρεσίες που θα παίρνει από το εκκολαπτήριο. Βεβαίως, υπάρχουν χορηγίες και για τα πρώτα βήματα των εκκολαπτηρίων.

-  Μέχρι ποιο ποσό φτάνει η κυβερνητική χορηγία για τους επιστήμονες και ποιο ποσό για τα εκκολαπτήρια;

-  Η κρατική χορηγία για τους επιστήμονες μπορεί να φθάσει τις £120.000, αναλόγως με την περίπτωση. Για τα εκκολαπτήρια δεν είναι εύκολο να καθορίσουμε το ποσό, διότι υπολογίζεται πολυσύνθετα.

-  Επιτυγχάνουν όλοι οι επιστήμονες που μπαίνουν στα εκκολαπτήρια για να επεξεργαστούν τις ιδέες τους;

-  Σύμφωνα με παγκόσμιες στατιστικές, γενικά από τους επιστήμονες που μπαίνουν στα εκκολαπτήρια, οι τρεις στους τέσσερις αποτυγχάνουν. Αυτό πρέπει να το έχουμε υπόψη μας, ότι δηλαδή χάνονται και κάποια δημόσια χρήματα. Όμως, από τον ένα επιστήμονα που θα πετύχει, η χώρα μπορεί να έχει τέτοια οφέλη, που όχι μόνο να διαγράφουν τη ζημιά των άλλων, αλλά να προωθούν την τεχνολογία της πολύ μπροστά και να της αποδίδουν τεράστια εισοδήματα. Για παράδειγμα, στο Ισραήλ, η υψηλή τεχνολογία ξεκίνησε το 1990 από το μηδέν, μετά από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και τη μετανάστευση Ρωσοεβραίων επιστημόνων εκεί, και σήμερα εξάγει προϊόντα αξίας 14 δισ. δολαρίων, περίπου. Όταν σκεφτείτε ότι οι δικές μας βιομηχανικές εξαγορές είναι στο σύνολό τους μόλις γύρω στα 200 με 250 εκ. δολάρια, αντιλαμβάνεστε τη σημασία των εκκολαπτηρίων υψηλής τεχνολογίας.

-  Υπάρχουν επιστήμονες και από το εξωτερικό που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στα δικά μας εκκολαπτήρια;

-  Φαίνεται ότι υπάρχει αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον από τη Ρωσία, όπως επίσης και από ένα δίκτυο Κυπρίων επιστημόνων που βρίσκονται στο εξωτερικό. Πρόκειται για επιστήμονες που εργάζονται σε πολυεθνικές εταιρείες και πανεπιστήμια, οι οποίοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στα εκκολαπτήρια στην Κύπρο, χωρίς να σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι θα εγκαταλείψουν τη θέση που έχουν σήμερα. Πολλοί από αυτούς έχουν ήδη επινοήσεις και είναι συνεργάτες αλλού, όμως μπορεί να αποχωρήσουν για να εκκολάψουν στην Κύπρο την ιδέα τους.

-  Σε ποιες χώρες βρίσκονται αυτοί οι Kύπριοι επιστήμονες;

-  Οι περισσότεροι βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Ήδη, στον κατάλογο του υπουργείου αναγράφονται κάπου 160 επιστήμονες που εκδηλώνουν ενδιαφέρον.

-  Οι επινοήσεις των επιστημόνων που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στα κυπριακά εκκολαπτήρια έχουν όλες βάση;

-  Αρκετές από αυτές δεν έχουν βάση. Αν κατορθώσουμε, όμως, να κάνουμε την Κύπρο κέντρο τεχνολογικών εφευρέσεων σημασίας, πιστεύω ότι θα αλλάξει άρδην το βιομηχανικό σκηνικό της. Βεβαίως θα πάρει κάποια χρόνια, διότι δεν είναι κάτι που γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη.

-  Μπορούμε να αποκτήσουμε την υποδομή για κάτι τόσο μεγάλο στην Κύπρο;

-  Την υποδομή των εκκολαπτηρίων την κτίζουμε τώρα. Όμως, πέραν των εκκολαπτηρίων χρειαζόμαστε υποδομή και στον τομέα του Reserch & Development, γνωστό ως R&D. Το υπουργείο μου θα υποβάλει συγκεκριμένο σχεδιασμό στο Yπουργικό Συμβούλιο και γι’ αυτό τον κλάδο πριν από τον Ιούνιο, ώστε να δημιουργηθούν τα ερευνητικά κέντρα. Μέχρι να δημιουργηθούν αυτά τα ερευνητικά κέντρα, κάναμε διευθετήσεις με άλλα πανεπιστήμια στο εξωτερικό, ώστε οι επιστήμονες που θα μπουν στα εκκολαπτήριά μας να χρησιμοποιούν το δικό τους εξοπλισμό.

Συνεργασία με ξένες κυβερνήσεις

-  Πρόσφατα επισκεφθήκατε την Ινδία για θέματα υψηλής τεχνολογίας...

-  Η Ινδία είναι μια χώρα με την οποία θα συνεργαστούμε. Αυτή τη στιγμή επεξεργαζόμαστε προσχέδιο μνημονίου, το οποίο θα υπογράψουμε με το υπουργείο Τεχνολογίας, ώστε να δημιουργήσουμε γέφυρα επικοινωνίας.   Όπως είναι γνωστό, η Ινδία στον κλάδο της πληροφορικής βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες χώρες του κόσμου.

-  Το κράτος θα συνεργαστεί και με τη Ρωσική Ομοσπονδία;

-  Ήδη είναι έτοιμα τα προσχέδια συμφωνίας που θα υπογραφούν με το Υπουργείο Τεχνολογίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας για προώθηση των κυπριακών εκκολαπτηρίων. Επίσης, είμαστε σε επαφή με τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, που είναι πολύ γνωστό και σεβαστό επιστημονικό ίδρυμα, με ζωή γύρω στα 250 χρόνια και με πάρα πολλούς επιστήμονες, εκ των οποίων αρκετοί είναι βραβευμένοι με Νόμπελ.

-  Πιστεύετε ότι με τη δημιουργία των εκκολαπτηρίων θα προσελκυστούν και ξένα πανεπιστήμια για να δημιουργήσουν δικές τους μονάδες εδώ στην Κύπρο;

-  Πολύ πιθανόν. Εντός των επόμενων εβδομάδων θα υπογράψουμε συμφωνία συνεργασίας με το Albany University στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η συμφωνία θα καλύπτει τη βοήθεια του πανεπιστημίου στη ροή Aμερικανών επιστημόνων στα κυπριακά εκκολαπτήρια και την αξιολόγηση αιτήσεων που θα γίνονται για εφευρέσεις. Ενδεχομένως για κάποιες αιτήσεις να μην έχουμε τους αναγκαίους επιστήμονες για να κρίνουμε τις ιδιότητες μιας εφεύρεσης, γι’ αυτό, σε συνεργασία με καθηγητές του Albany, μέσω τηλεδιασκέψεων που θα γίνονται, θα αποφασίζουμε. Παράλληλα, προωθούμε επαφή με το πανεπιστήμιο της Southern California και με το περίφημο MIT στη Βοστώνη.